Εκδόσεις Θούλη
Σελίδες: 151
Ημερομηνία έκδοσης: Ιανουάριος 2016
Μια πρώτη ματιά
Εξερευνώντας πρόσφατα το διαδίκτυο, τα μάτια μου αντίκρισαν μια αναπάντεχη έκπληξη: την έκδοση του βιβλίου «Robert Brasillach, πολιτικά άρθρα», καρπός των Εκδόσεων Θούλη.
Αυτή η είδηση με χαροποίησε για δύο βασικούς λόγους. Πρώτον, είναι το μοναδικό εν Ελλάδι έργο που αναφέρεται εξ ολοκλήρου στον Μπραζιγιάκ ως πολιτικό ον, και δεύτερον, διότι απαρτίζεται από τα λόγια, τις σκέψεις του ιδίου, και όχι από πηγές ή γνώμες άλλων, τρίτων, συχνά κακόβουλων. Υπό αυτές τις συνθήκες, επομένως, αποφάσισα να προμηθευτώ το βιβλίο το συντομότερο δυνατόν, και με μεγάλη αγωνία. Ακολουθούν οι εντυπώσεις μου.
Αρχή, το ήμισυ του παντός
Ξεφυλλίζοντας τις πρώτες σελίδες, οδηγούμαι αυτομάτως στον Πρόλογο, το οποίο θεωρώ ότι είναι ένα από τα θεμελιώδη, και δεν αναφέρω τυχαία τη συγκεκριμένη λέξη, σημεία αυτής της προσπάθειας. Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, ο πρόλογος θέτει τις βάσεις στις οποίες ο αναγνώστης μπορεί να πατήσει προτού περιπλανηθεί στον κόσμο των ιδεών του πολυτάλαντου συγγραφέα. Σε ταξιδεύει σε μια προπολεμική και μεσοπολεμική Γαλλία που βασανίζεται από αναταραχές και δολοπλοκίες. Ταυτοχρόνως, με άρτιο και ολοκληρωμένο τρόπο παρουσιάζονται τα βασικότερα σημεία της διάβασης του Ρομπέρ Μπραζιγιάκ από τη γέννηση του στο Περπινιάν, μέχρι το μαρτυρικό του τέλος.
Μέσα από τα πάμπολλα στοιχεία που αναφέρονται σχετικά με το βίο, και ιδιαίτερα, την επαίσχυντη «καταδίκη» του, καθίσταται σαφές και ξεκάθαρο το εξής: ο Ρομπέρ Μπραζιγιάκ ήταν Εθνικοσοσιαλιστής μέχρι το τέλος και εκτελέστηκε για τις Ιδέες που εξέφραζε μέσα από τα άρθρα του. Έκανε βλέπετε το «έγκλημα» να πιστέψει σε μια Ελεύθερη Ευρώπη, στο Μεγαλείο του Αδόλφου Χίτλερ.
Non omnis moriar[1]
Εν συνεχεία, παρατίθενται ουσιώδη άρθρα από την πολιτική δράση του Μπραζιγιάκ, τα οποία αποτελούν και τη βασική δομή του βιβλίου. Ήδη από τον πρόλογο αναφέρεται το εξής βαρυσήμαντο και άξιο αναφοράς: «Αυτά (τα άρθρα) που δημοσιεύονται στην παρούσα έκδοση είναι πράγματι απευθείας από το πρωτότυπο χωρίς περικοπές.»
Θεωρώ ότι για κάποιον σοβαρό ερευνητή και φίλο της αλήθειας αυτή η δήλωση αποτελεί τον οδοδείκτη των όσων ακολουθούν, και κυρίως, της ποιότητας του βιβλίου. Αυτή η απλή και κατανοητή φράση αποτελεί επίσης την αιχμή του δόρατος που διαπερνάει το τέρας της λασπολογίας, των συκοφαντιών και του ανήθικου πολέμου. Και το τέρας αυτό σήμερα, χρησιμοποιώντας ουκ ολίγες φορές διαφορετικές μάσκες ή ονόματα, αποτελεί το δύσμορφο πείραμα, το νόθο έκτρωμα αν προτιμάτε, που δημιούργησαν οι υποκινητές της εκτέλεσης του Μπραζιγιάκ.
Διαβάζοντας με θαυμασμό τα άρθρα του Brasillach, η πρώτη σκέψη που μου έρχεται στο μυαλό είναι ότι αυτός, ο Μπραζιγιάκ της εφημερίδας «JE SUIS PARTOUT», ο αληθινός, ουδεμία σχέση έχει με τον κίβδηλο που παρουσιαζόταν τόσα χρόνια στη χώρα μας (και παγκοσμίως). Έναν Μπραζιγιάκ από «μετριοπαθή» και «διανοούμενο ποιητή» μέχρι και «ακροδεξιό».
Θεωρώ σημαντική την τοποθέτηση του «τι συμβαίνει σήμερα» γύρω από το όνομα του Μπραζιγιάκ, διότι έπρεπε επιτέλους –και πιστεύω ειλικρινά ότι η παρούσα έκδοση το κατάφερε– να ξεκαθαριστεί ότι ο Μπραζιγιάκ δεν είχε καμία σχέση με τις νοσηρές φαντασιώσεις κάποιων, μα αντ’ αυτών, ήταν ένας θαρραλέος Εθνικοσοσιαλιστής με ιδέες και αρχές, τις οποίες τίμησε με την Λεωνίδεια θυσία του, αντί να τις ανταλλάξει, εκλιπαρώντας με ελεεινό τρόπο την αθώωσή του. Και ήταν μια ηρωική στάση, που αντικατοπτρίζει όσους τηρούν σήμερα τα ίδια Ιερά ιδεώδη. Διότι «είναι καλύτερα να υπομένεις την αδικία, παρά να τη διαπράττεις»,[2] όπως έγραψε κάποτε πολύ σωστά ο Κικέρωνας.
Κλείνοντας λοιπόν αυτήν την παρένθεση, διαβάζουμε άρθρα του Μπραζιγιάκ προσεγμένα, με έναν γενναίο τόνο, που έχουν ως απώτερο στόχο την αφύπνιση του χιλιοπροδομένου γαλλικού λαού. Στη θεματολογία των άρθρων που δημοσιεύθηκαν στη «JE SUIS PARTOUT» διακρίνουμε ζητήματα αναμφισβήτητης σημασίας όπως το ιουδαϊκό, τη σφαγή στο Κατύν, τους εχθρούς της Ευρώπης, κ.ά. Το ύφος και το ταλέντο του συγγραφέα του «Les Sept Couleurs» («Τα Επτά Χρώματα», που προτάθηκε για το Prix Goncourt το 1939), αντανακλώνται στα ίδια τα άρθρα, και είναι μια διαρκής απόδειξη του ισχυρισμού –από εχθρούς και φίλους– ότι αποτελούσε μια από τις μεγαλύτερες ελπίδες των γαλλικών γραμμάτων της εποχής του.
Ιδιαίτερη μνεία θα ήθελα να κάνω στο άρθρο του «Είδα τους τάφους του Κατύν», όπου με χαρακτηριστική και ωμή περιγραφή αποτυπώνονται οι εικόνες ενός ανθρώπου μπροστά στη φρικιαστική θέα της μπολσεβικικής διαστροφής. Με έναν εξαιρετικά ικανό τρόπο, ο Μπραζιγιάκ τοποθετεί τον αναγνώστη στη θέση του ιδίου: αυτήν του Γάλλου ανταποκριτή στο Κατύν.
Οδεύοντας προς την Αιωνιότητα
Τον βασικό κορμό του έργου ακολουθούν τα διαφωτιστικά «Παραρτήματα» που σαν προβολείς απ’ αυτούς που χρησιμοποιήθηκαν στη Νυρεμβέργη φέγγουν το –ηθελημένα– άγνωστο, μα μαρτυρικό, τέλος του Ήρωα. Και τις ψυχές μας.
Επαληθεύονται μέσα από τα λόγια του ίδιου του Μπραζιγιάκ, καθώς και του συνηγόρου του, Ιζορνί, η αδαμάντινη αποφασιστικότητα, η πίστη και το ψυχικό σθένος του πρώτου. Μέσα από λεπτομέρειες, μαθαίνουμε (επιτέλους!) το πλαίσιο-παρωδία μέσα στο οποίο καταδικάστηκε ο Γάλλος Εθνικοσοσιαλιστής, όπως βέβαια και τις τελευταίες λέξεις του…
Αμφότερα τα παραρτήματα αποτελούν έναν ιδανικό επίλογο ενός καλογραμμένου βιβλίου του οποίου την θεματική πληρότητα (σχεδόν εκατό υποσημειώσεις) θα ζήλευαν πολλά ιστορικά πονήματα.
«Κουράγιο!»
Μόνο δύναμη και θάρρος μπορεί να μας προσφέρει μια από τις τελευταίες φράσεις που ειπώθηκαν από το στόμα του Γάλλου Μπραζιγιάκ. Ήταν, μέχρι το άδικο τέλος του, ένας ελπιδοφόρος Εθνικοσοσιαλιστής, ένας αμετανόητος Χιτλερικός, και αυτό είναι κραυγάζει ο δικός του Αγώνας. Αυτή είναι η ιστορική αλήθεια, μέσα από τα ίδια του τα λόγια, κάτι που ίσως δυσαρεστήσει ορισμένους κακοπροαίρετους.
Το δεδομένο είναι ότι με αυτήν την έκδοση πιστεύω πως οι συντελεστές του έργου πέτυχαν, δίχως αμφιβολία, έναν από τους στόχους τους: να κριθεί ο Ρομπέρ Μπραζιγιάκ μέσα και μόνο από τα δικά του λόγια. Συγχαρητήρια γι’ αυτήν την έκδοση λοιπόν, αναμένουμε με προσμονή και άλλες!
Χαίρε Νίκη!
Βασίλειος Θαραμανίδης
12/02/2016
[1] «Δεν θα πεθάνω εντελώς». (Το έργο μου θα επιζήσει) – Οράτιος, Ωδαί.
[2] «Accipere quam facere praestat injuriam»
Πηγή: Εθνικός Σύνδεσμος Σαρωνικού
Ristorante Verona