Νίκος Καζαντζάκης: «Οι μπολσεβίκοι έχουν δίκιο»

Μέρος β

Γράφει ο Théo

Ως προανεφέρθη, τα τελευταία χρόνια ο ελληνικός “εθνικός χώρος” γίνεται μάρτυρας ενός πρωτοφανούς φαινομένου, μιας αδιανόητης, τραγελαφικής καταστάσεως, η οποία πραγματικά συνιστά αφορμή για πολύτομη διατριβή.

Γλίσχρες, κίβδηλες υπάρξεις του ακροδεξιού “χώρου” που αυτοαποκαλούνται  “εθνικιστές ” πασχίζουν να επιβάλουν ως ιδεολογικούς καθοδηγητές του “ελληνικού εθνικισμού” διάφορες παρακμιακές φιγούρες της σάπιας νεοελληνικής ψευτοδιανόησης.

Τα άτομα αυτά δεν ορρωδούν προ ουδενός· δεν διστάζουν να “ξεπλύνουν” και να συμπεριλάβουν στον οικτρό, ετερόκλητο κυκεώνα που ονομάζουν “ελληνικό εθνικισμό,” ακόμη και σεσημασμένους μπολσεβίκους, θιασώτες του κομμουνισμού και του ιουδαϊσμού, σαν τον Νίκο Καζαντζάκη.

Μπολσεβίκοι και “εθνικιστές” πλασάρουν στο κοινό τους τα ίδια σκουπίδια!

Ισχυρίζονται ότι ο Καζαντζάκης , καίπερ “θαυμαστής” του Λένιν και των μπολσεβίκων –όπως παραδέχονται κι οι ίδιοι ελαφρά τη καρδία –, δεν υπήρξε… ποτέ κομμουνιστής, καθώς, όντας άνθρωπος του “πνεύματος ” και της διανόησης δεν μπορούσε να “περιοριστεί” σε μία μόνο πολιτική ιδεολογία.  Εν άλλοις λόγοις, μαζί με τα ιταμά ψεύδη, αναμασώνται και οι γνωστές, φθηνές, αριστερίστικες δικαιολογίες και υπεκφυγές περί “απελευθερωμένων” διανοούμενων και καλλιτεχνών που, έχοντας κατά κάποιον τρόπο το ακαταλόγιστο, δύνανται “δυσί κυρίοις δουλεύειν! ”

Ένα είναι βέβαιο· ότι, στην άπελπι προσπάθειά τους να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα, τα χθαμαλά αυτά άτομα του “χώρου” υποτιμούν πρωτίστως την δική τους -ούτως ή άλλως υποτυπώδη- νοημοσύνη και κατόπιν την νοημοσύνη και αντίληψη των υπολοίπων.

Ως απάντηση στην αγύρτικη παραπληροφόρηση της ακροδεξιάς, πρόκειται να εκθέσουμε μερικά εν πολλοίς άγνωστα γραπτά του ιδίου του Καζαντζάκη, τα οποία όχι μόνο καταρρίπτουν το γελοίο και σαθρό αφήγημα περί “αντικομμουνισμού,”  αλλά επίσης αποδεικνύουν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι ο ίδιος υπήρξε πράγματι στρατευμένος μπολσεβίκος, και μάλιστα  σε αγαστή κοινωνία με τον σκληρό πυρήνα του διεθνούς κομμουνισμού.

Τα αποσπάσματα που ακολουθούν είναι ειλημμένα από επιστολές του Νίκου Καζαντζάκη προς την Έλλη Λαμπρίδη και εμπεριέχονται στο βιβλίο “Νίκος Καζαντζάκης - Αλληλογραφία με τη Μουντίτα, 1927-1957,” σελ. 195-234 (η έμφαση δική μας).

 

25 Οκτωβρίου 1927, Οδησσός

“Λίγη ώρα στην Οδησο και βιαστικά στο τραίνο για Μόσχα. Ξανάδα βίαια όλες τις αγαπητές εβραίικες μορφές —μάτια μάβρα, μύτες γρυπές, χείλια χοντρά— νιόθω μια αλόκοτη συγκίνηση πατώντας το χώμα της Ρουσίας, όταν απο μακριά είδα τη ροζ, φωτεινή γραμη της Ρουσίας, η καρδιάμου σκίρτησε, σα να γύριζα στην πατρίδα. Υποβολή κτλ. μα τί σημαίνει; Η καρδιάμου σκίρτησε. Τόρα Σου γράφω απο το βαγόνι όπου με πάει στη Μόσχα. Νύχτα πια, η μέρα είταν ωραιότατη, ήλιος, δροσιά αλαφρα και άβριο ανυπομονώ να φέξει η μέρα και να δω πάλι τα κατάμαβρα χώματα της Ουκρανίας. Αχ! νάμαστε μαζί! Θέμου ποτέ δε θα κάμουμε άραγε το ιερό τούτο προσκύνημα σ’ Μόσχα μαζί; Γιατί έχω το προαίστημα πως θα την ξαναδω για τρίτη και στερνή βολα. Θάμαι στη Μόσχα την Πέμτη και αμέσως θα Σου στείλω το τόσο καθυστερημένο τούτο γράμα. Η ράτσα η ρούσικη μούκαμε πάλι καταπληχτική εντύποση: άγρια, πρωτόγονη, brutale, οι άντρες όλο σκοτάδι, οι γυναίκες όλο λαγόνια. Πώς περπατούν, σα γελάδες, βαριά και μουντά και πλήθος μαζί, κοπάδια και πάνε. Τι διαφορά με τα λιγνά ανεμώλια χωρίς φως και σκοτάδι, τους Έληνες! Αχ! νάμουν γενημένος ρούσος! Αχ! νάμουν απο τις ράτσες που έρχουνται και όχι απο τις βαριοφορτομένες, décadentes [παρηκμασμένες], vieilles cocottes [γερασμένες πόρνες], τις ελληνολατινικες! Μα τόρα πια είναι πολύ αργα και άλη ζωη δεν υπάρχει. Raté. Αχ! νάμουν ρούσος θάκανα μεγάλα πράματα, θα γινόμουν αρχηγός σε αρίφνητά κοπάδια. Τόρα έχω τεράστιες ρίζες — στον αέρα Κτλ. κτλ. Σου γράφω στο βαγόνι και τρέμει το χέρι απο την κίνηση του τραίνου. Καληνύχτα daragaya maya! Άβριο πάλι θα Σε ξαναδω.”

Τι να πρωτοσχολιάσει  κανείς από όλα τα παραπάνω; Τις «αγαπητές εβραίικες μορφές»; Το «ιερό προσκύνημα» στην Μόσχα; Την επιθυμία να γίνει «αρχηγός σε αρίφνητα κοπάδια» μπολσεβίκων υπανθρώπων; Την χαρακτηριστική των απανταχού μπολσεβίκων ρωσολαγνεία που υπερβαίνει το όριο της γραφικότητας; Δεν μας είπαν οι “εθνικιστές” λάτρεις του Καζαντζάκη ότι όταν το ίνδαλμά τους έγραφε «Να κρατήσουμε ψηλά το εγώ της φυλής» εννοούσε της… σλαβικής.

Εντύπωση προξενεί, επίσης, το πόσο έντονα ταυτίζονται οι παραπάνω κατάπτυστες απόψεις του Καζαντζάκη περί φυλής και πολιτισμού, με εκείνες του έτερου μπολσεβίκου “πατρός του ελληνικού εθνικισμού,”  Ίωνος Δραγούμη, όστις έγραφε για τους Σλάβους-Ρώσους ομόφυλούς του τις ίδιες ακριβώς αθλιότητες:  Ότι είναι  «πιο νέοι, πιο ακατέργαστοι, πιο μελλοντικοί» , καθώς «δεν  τους βαραίνουν τόσο παλιοί  πολιτισμοί μέσ’ την ψυχή τους», όπως τους Έλληνες. Τελικά, φαίνεται ότι -τουλάχιστον ως προς τον μπολσεβικισμό- υπάρχει και κάποια ιδεολογική συνοχή στην ελληνική ακροδεξιά…

1 Νοεμβρίου 1927, Μόσχα

“(…)Η ζωήμου εδω είναι έτσι ορμητική και bunt. Τη νύχτα πηγαίνω σε θέατρα, γνώρισα πλήθος εγγλέζους, γιαπονέζους, συγγράφεις, έκαμα ένα Mémorandum και πρότεινα την ίδρυση ενός διεθνούς Bund απο πνεματ[ικούς] ανθρ[ώπους] με Kampforgan όχι κομουν[ιστικό] μα φίλοκομουν[ιστικο] με έδρα έξω απο Ρουσία, με ομιλίες, έκθεσες κλπ. Σήμερα θα γίνει συνεδρία για να συζητηθεί. Η Μόσχα είναι τόρα θάμα μεγάλο. Χιλιάδες «προσκυνητές» έρχουνται απ’ όλο τον κόσμο, εργάτες του χεριού και του μιαλου, γυρίζουν τις φάμπρικες, τις Ακαδημίες, έρχουνται σ’ επαφή, φιλοξενούνται άνετα απο τη Ρουσία και έτσι χωρίς οικον[ομικες] έγνιες, είναι όλο πνεματ[ικη] απασχόληση. (…)Εδω στη Μόσχα θα μπορούσα να μείνω για πάντα' υπάρχει τρόπος. Μα... etc.”

4 Νοεμβρίου 1927, Μόσχα

“Ετοιμασίες μεγάλες στη Μόσχα. Όλοι οι δρόμοι κοκκίνισαν, χιλιάδες πρεσβείες απ’ όλη τη γης, ένα Προσκύνημα άπληστο, επικίντυνο, που θάχει μεγάλα πνεματικα αποτελέσματα στη γης. Όσο πάει δυο πράματα τονόνουνται μέσαμου: 1) πως οι Ρούσοι Μπολσ[εβίκοι] έχουν δίκιο, ως hommes d’action, 2) πως εμείς έχουμε δίκιο, ως ψυχές που ετοιμάζουν το μελούμενο. Παράληλα μπορούμε να δουλέψουμε.”

Το “μελούμενο”(sic), που “ετοίμαζε” στην Μόσχα με τόση ζέση ο Νίκος Καζαντζάκης και οι συν αυτώ, δεν ήταν τίποτε άλλο παρά η παγκόσμια επικράτηση του μπολσεβικισμού, ενώ τα “πνευματικά αποτελέσματα” προφανώς κωδικοποιούσαν την βαρβαρότητα, τον εκφυλισμό, τον πρωτογονισμό, και  εν γένει την υποβάθμιση του ανθρώπου που νομοτελειακώς θα ακολουθούσε.

Μια πρόγευση αυτού του αταβιστικού χάους επρόκειτο να απολαύσει και ο ίδιος, τρείς ημέρες αργότερα, στην Κόκκινη Πλατεία της Μόσχας, ανήμερα των εκδηλώσεων για την 10^η επέτειο της Οκτωβριανής Επαναστάσεως:

7 Νοεμβρίου 1927, Μόσχα

“Η μέρα τούτη ήταν θαμαστη. Μια απο τις καλύτερες της ζωής μου. Δεν μπορώ ποτέ να περιγράφω τί συνέβη. Μπροστά απο το Κρεμλίνο, στην τεράστια «Κόκινη πλατεία» ο Ερυθρός στρατός, παρέλαση, το φοβερο ιπικο των Κοζάκων με γυμνά τα σπαθια, τ’ άλογα με τα κανόνια, οι εργάτες κ’ εργάτριες οπλισμένες, ο λαός, απο το πρωί στις 9 έως στις 6 το βράδι — πάνου απο 600,000 άνθρωποι. Κινέζοι, μάβροι, ασιάτες με λοήσιμα χρώματα, καμήλες, όλη η παρδαλή πολυτέλεια της Ανατολής, Γερμανοί ξανθοί, Εγγλέζοι, όλη η Γης. Η Μόσχα ολόκληρη τη μέρα είταν ένα φοβερο στρατόπεδο, τα άλογα χλιμιντρούσαν, οι άντρες άναψαν φωτιές, άρχισε το τραγούδι, οι Καφκάσιοι άρχισαν το χορο, ήρθαν οι ανατολίτες με τα νταούλια και τις πίπιζες — η ζωη μου παρουσιάστηκε πάλι σαν ένα πράμα που πρέπει κάνεις να το πετάξει με χαρα, για να γλιτόσει απο το σώμα που μας εμποδίζει να σμίξουμε με τη φοβερή πνοή. Τίποτα, ανάξια είναι η ζωή μας στην Ελάδα, δεν μπορώ πια να την υποφέρω. Η μέρα τούτη πρέπει να με αναγκάσει επιτέλους να σωθω —”

Παρένθεση: Τι έχουν να πουν για όλα αυτά οι “έλληνες εθνικιστές,” που εξανίστανται με στόμφο και δράμα για την δήθεν “ξενομανία” του εθνικοσοσιαλισμού και καταγγέλλουν τους εθνικοσοσιαλιστές ως “γερμανόφιλους ;” Η ξενομανία –και μάλιστα υπέρ των Σλάβων μπολσεβίκων– του Καζαντζάκη δεν τους ενοχλεί; Μα, ασφαλώς και όχι. Αν είχαν όντως πρόβλημα με την “ξενομανία,” θα είχαν πρόβλημα πρωτίστως με τα δικά τους νοσηρά ιδεολογικά πρότυπα. Θα είχαν πρόβλημα με τον –αραβικής καταγωγής– μπολσεβίκο ψευτολογοτέχνη Καζαντζάκη, που έγραφε ύμνους για τους Εβραίους και τον Ιουδαϊσμό. Θα είχαν πρόβλημα με τον –σλαβικής καταγωγής– Δραγούμη,  που οραματιζόταν  ελληνοτουρκικές συνομοσπονδίες και “ανατολίτικους” ελληνικούς πολιτισμούς. Θα είχαν πρόβλημα με τον –αγγλόδουλο, συνεργό των Ισπανών κομμουνιστών– Μεταξά, που θρηνούσε γοερώς, σε κοινή θέα,  για τον Εβραίο εγκληματία Μουσταφά Κεμάλ και μετονόμαζε ελληνικές οδούς προς τιμήν του! Όμως, τίποτε απ’ όλα αυτά δεν φαίνεται να “αγγίζει” τα υλακτούντα κνώδαλα του ακροδεξιού “χώρου,” τα οποία ευαισθητοποιούνται ενάντια στην “ξενομανία” όλως περιέργως μόνο όταν πρόκειται για τον Αδόλφο Χίτλερ και τον εθνικοσοσιαλισμό. Σαφώς και το πρόβλημά τους δεν είναι η… “ξενομανία. ”  Το πρόβλημά τους βρίσκεται αλλού, και το γνωρίζουν πολύ καλά.

Όμως, ας επιστρέψουμε στον Καζαντζάκη.

21 Νοεμβρίου 1927, Bakou

“Χίλια σχέδια, η ζωή μου βρίσκεται σε απότομο tournant. Εχω πολες δυνάμες να μείνω και να δουλέψω με τρόπο έντονο και διεθνή. Ίσως να μην μπορέσω να φύγω στις 8 Δβρη μα ένα μήνα αργότερα. Έχω απόλυτη ανάγκη να μου στείλεις το άρθρο* που έγραψα στα Ηλύσια για τη Rosa Lux[emburg]. Μου το ζητουν εδω να δημοσιεφτει ρούσικα και θα πάρω 10 £ που πολύ μου χρειάζουνται.(…) ”

*«Η κραυγή της Ρόζας Λούξεμπουργκ».

Λίγες εβδομάδες αργότερα, έχοντας επιστρέψει στην Ελλάδα μαζί με τον διαβόητο Ρουμάνο μπολσεβίκο συνωμότη Παναΐτ Ιστράτι , ο Νίκος Καζαντζάκης φαίνεται πως έκανε την αρχή της «έντονης και διεθνούς» , υπονομευτικής μπολσεβίκικης δράσεώς του, επισκεπτόμενος την εν Αθήναις σοβιετική πρεσβεία όπου ήταν επισήμως προσκεκλημένος σε γεύμα .

2 Ιανουαρίου 1928, Αθήνα

“Άβριο, 3 του Γενάρη, στις 6, πρέπει να πάω στη Ρ[ούσικη] πρεσβεία με τον Ιστράτη, όπου θα μας έχουν τραπέζι. Δεν ξέρω πότε θα γυρίσουμε κι αν θα μπορέσουμε να ιδοθούμε. Πάντως θ’ αφίσω το κλειδί, στη γνωστή θέση κι αν θες έρχεσαι, καθίζεις, διαβάζεις — ωσότου γλιτόσω. Daragaya, μαζί Σου”

Το τι περίπου ειπώθηκε σ’ εκείνο το «τραπέζι» μπορεί εύκολα να το φανταστεί κανείς με βάση τα όσα επακολούθησαν.

Μία μόλις εβδομάδα μετά την επίσκεψη και το γεύμα στην σοβιετική πρεσβεία, στις 11 Ιανουαρίου 1928, αμφότεροι οι Καζαντζάκης και Ιστράτι συμμετείχαν ως ομιλητές σε προπαγανδιστική εκδήλωση που διοργάνωσε ο διαβόητος αρχικομμουνιστής –και μετέπειτα ιδρυτής του ΕΑΜ– Δημήτριος Γληνός, με τη στήριξη του Κ.Κ.Ε., στο θέατρο «Αλάμπρα».

Λόγω της μαζικής διαφήμισης της εκδηλώσεως από σύμπασες τις κομμουνιστικές φυλλάδες της εποχής, στο θέατρο έσπευσε πλήθος μπολσεβίκων και συμπαθούντων, με αποτέλεσμα η αίθουσα να γεμίσει ασφυκτικά. Η δε ομιλία φαίνεται πως γρήγορα εξελίχθηκε σε έναν αληθινό κομμουνιστικό παροξυσμό, ενώ στο τέλος της τραγουδήθηκε η «Διεθνής» και εκτοξεύτηκαν συνθήματα του τύπου: «Ζήτω η προλεταριακή μας πατρίδα! Ζήτω η παγκόσμια επανάσταση!» Κατόπιν, οι εξερχόμενοι από το θέατρο εκστατικοί μπολσεβίκοι ολοκλήρωσαν  την φιέστα τους με μια μεγάλη, ξέφρενη πορεία υπέρ του μπολσεβικισμού και των σοβιέτ, η οποία -κατά τα ειωθότα- κατέληξε σε βίαια επεισόδια και συγκρούσεις με την αστυνομία.

Το θέατρο «Αλάμπρα»

Την επομένη ημέρα, το πρωτοσέλιδο της εφημερίδος «Εμπρός» έγραφε: «Υπό την σκέπην του Εκπαιδευτικού Ομίλου ο Π. Ιστράτι ύμνησε τον κομμουνισμόν και καθύβρισε τους διανoούμενους πλέξας το εγκώμιον της Τσέκας. Το χθεσινόν αίσχος».  Άρθρο της ίδιας εφημερίδος με τίτλο «Υπό την σημαίαν της ανταρσίας» ανέφερε τα εξής: «Ό,τι ήρχισεν προ ετών πολλών εις τον Βόλον με τον Δελμούζον κηρύσσοντα την αθεΐαν, συνεπληρώθη χθες εις την Αλάμπραν με τον Γληνόν και τον Καζαντζάκην ψάλλοντας την τρίτην Διεθνή ομού μετά του Γαλλορουμάνου αλήτου, του τολμήσαντος εις στιγμήν κραιπαλώδους ενθουσιασμού δια τους βρυχηθμούς των μαινομένων “συντρόφων” νʼ αποκαλέση “πουλημένα τομάρια” τους Έλληνας διανοουμένους οίτινες δεν ηθέλησαν να χειροκροτήσουν τας σφαγάς τας διαπραχθείσας εις την Ρωσίαν εν ονόματι δήθεν των ελευθεριών του ανθρώπου.»

Το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας "Εμπρός" στις 13/1/1928

Κατόπιν όλων αυτών και λόγω του τεράστιου σάλου που προκλήθηκε, ο Καζαντζάκης, ο Ιστράτι και ο Γληνός παραπέμφθηκαν σε δίκη από τις αρχές με την κατηγορία ότι αποσκοπούσαν σε υποκίνηση ταραχών και υπονόμευση του αστικού καθεστώτος. Η δίκη έλαβε χώρα την 1η Ιουνίου 1928, αλλά ως μοναδικός κατηγορούμενος εμφανίστηκε ο Γληνός, καθώς ο Ιστράτι είχε απελαθεί και ο Καζαντζάκης είχε ήδη επιστρέψει στην Σοβιετική Ένωση. Αμφότεροι, ωστόσο, απέστειλαν στο δικαστήριο απολογητικό υπόμνημα, το οποίο μεταξύ άλλων περιείχε και την εξής κυνική ομολογία:

“(…)ουδεμία μεταξύ ημών και της Μόσχας υπάρχει σχέσις πλην της πνευματικής τοιαύτης. Θεωρούμεν μάλιστα αναγκαίον να κάμωμεν ταύτην την διασάφησιν. Οτι μολονότι είμεθα ορθόδοξοι Μαρξισταί, και πιστεύομεν απόλυτα εις την Μαρξιστικήν αρχήν της πάλης των τάξεων, δεν ανήκομεν εν τούτοις δυστυχώς εισέτι εις το επίσημον Κομμουνιστικόν Κόμμα. Σκοπός της διαλέξεώς μας ήτο να διαφωτίσωμεν επιστημονικά επί τη βάσει εντοκουμέντων και αριθμών τον ελληνικόν λαόν και τον διανοούμενον κόσμον δια την συντελουμένην εις την Ρωσσίαν ανθρωπιστικήν αναγέννησιν που κατά την γνώμη μας αποτελεί την χαραυγή μιας δικαιοτέρας αύριον.(…) Οι κατήγοροί μας μας χαρακτηρίζουν ως ανατροπείς. Ναι. Τον χαρακτηρισμόν αυτόν δεν τον αποκρούομεν. (…)Αυτοί είνε εν συντομία οι λόγοι, κ. ανακριτά, δια τους οποίους πιστεύομεν απολύτως εις τον αγώνα της εργατικής τάξεως, η νίκη της οποίας θα έχη ως αποτέλεσμα την επικράτησιν μιας νέας ηθικής και πνευματικής τάξεως ομοίαν της οποίας δεν αναφέρει έως τώρα η ιστορία.”

Παρ’ όλα αυτά, το δικαστήριο εν τέλει αθώωσε τους τρείς μπολσεβίκους, αποδεχόμενο τον ισχυρισμό τους πως η επίμαχη διάλεξη είχε χαρακτήρα …«ενημερωτικό», ενώ καταλυτική για την τελική ετυμηγορία υπήρξε η παρέμβαση υπέρ των κατηγορουμένων του ιδίου του πρώην πρωθυπουργού -και επιφανούς  μασόνου- Αλεξάνδρου Παπαναστασίου (τον οποίον επίσης “σερβίρουν” οι εθνικιστές στο αφελές κοινό τους ως “θεωρητικό του ελληνικού εθνικισμού”).

Όσο για τον Καζαντζάκη, οι μπολσεβίκικες δραστηριότητές του ουδόλως περιορίστηκαν σ’ αυτό το γεγονός. Τουναντίον, συνέχισε ακάθεκτος την προώθηση και την στήριξη του κομμουνισμού μέχρι το τέλος της ζωής του, μέσω βιβλίων (ιδέ «Τόντα-Ράμπα»,  «Ταξιδεύοντας-Ρουσία» κτλ.), ομιλιών, άρθρων, αλλά και δια της ιδρύσεως της κομμουνιστικής «Σοσιαλιστικής Εργατικής Ενώσεως», του «Ελληνοσοβιετικού Συνδέσμου» κτλ.

Αυτόν τον καθ’ ομολογίαν και εν τη πράξει μπολσεβίκο προπαγανδιστή πασχίζουν ορισμένοι να αναδείξουν σε ιδεολόγο του “ελληνικού εθνικισμού,”  ξεπλένοντάς τον στην ίδια “κολυμβήθρα του Σιλωάμ” όπου ξεπλύθηκαν σε προηγούμενο χρόνο ο Ι. Δραγούμης, ο  Ι. Μεταξάς και διάφορες άλλες μίζερες φιγούρες που συμπρωταγωνιστούν στο θλιβερό τσίρκο, όπερ καλείται  “ελληνικός εθνικισμός.”

Εμείς πάντως, αντιλαμβανόμενοι την απόγνωση των  “εθνικιστών” που αναζητούν μανιωδώς νέα ιδεολογικά πρότυπα, και προσμένοντας με ανυπομονησία την επόμενη ρηξικέλευθη κατάκτηση του “χώρου,” προτείνουμε στα συγκεκριμένα άτομα να ανακηρύξουν ως ιδεολόγους του “ελληνικού εθνικισμού” τους κάτωθι διάσημους  ποιητές της “Ρωμιοσύνης”:

Τάσος Λειβαδίτης - Γιάννης Ρίτσος

Διαβάστε εδώ το Α μέρος

Ristorante Verona