Οι Έλληνες της Ουκρανίας βρέθηκαν μέσα στη δίνη της ρωσικής εισβολής. Αρκετοί από αυτούς προσέφεραν τη βοήθειά τους στην Ουκρανία και τον ουκρανικό λαό είτε ως στρατιώτες είτε ως βοηθητικό προσωπικό είτε ως εθελοντές που συγκέντρωναν βοήθεια. Ο 25χρονος Αλέξης Τσιόλας έκανε το χρέος του ως γιατρός αλλά και ως απλός πολίτης και περιέθαλπτε τραυματίες πολέμου, απλούς πολίτες και στρατιώτες. Κατά τη διάρκεια του πολέμου τραυματίστηκε σοβαρά, έχασε το χέρι του αλλά -όπως μου είπε στην κουβέντα μας- δεν μετανιώνει για τίποτα και ψάχνει τρόπο να συνεχίσει το έργο του παρέχοντας ιατρική βοήθεια σε εκείνους που το χρειάζονται. Αναφέρθηκε στην εμπειρία του, στα σχέδιά του για το μέλλον ενώ μου είπε την άποψή του γενικά για τον πόλεμο και εκείνους που εισέβαλαν στην Ουκρανία.
Τι θυμάσαι από την 24η Φεβρουαρίου, ημέρα ρωσικής εισβολής;
Ήμουν εκεί όπου έπρεπε να είναι ο κάθε γιατρός. Όταν άρχισε ο πόλεμος κατάλαβα αμέσως ότι θα έχουμε πολλούς τραυματίες, γι’ αυτό από τις 06.00 ήμουν στο νοσοκομείο όπου δουλεύω. Το πρώτο πράγμα που αντίκρισα όταν έφτασα ήταν τέσσερις αιμόφυρτοι άνδρες, στρατιώτες της εθνικής φρουράς. Εκείνη την στιγμή όλοι μας φοβηθήκαμε, καταλάβαμε ότι τα πράγματά ήταν σοβαρά. Αλλά όταν βλέπεις 20χρονες κοπέλες – νοσοκόμες πάνω από τους τραυματίες μέσα στα αίματα να προσπαθούν να βοηθήσουν, δεν το σκέφτεσαι πολύ, απλά δουλεύεις.
Όταν μας είπαν ότι ο εχθρός είναι σε απόσταση 20 χιλιομέτρων από το νοσοκομείο τότε πάρθηκε η απόφαση να πάρουμε τα όπλα. Τότε καταλάβαμε ότι θα γίνει μάχη για το Κίεβο, το σπίτι μας είναι εδώ οπότε έπρεπε να τα υπερασπιστούμε. Καθόμασταν μέσα στο νοσοκομείο με τα όπλα ανά χείρας.
Πως βρέθηκες στο Ντονμπάς;
Δεν μπορούσα να κάτσω άπραγος στο Κίεβο. Όταν διώξαμε των εχθρό από το Κίεβο κατάλαβα ότι έπρεπε να βοηθήσω ανθρώπους που είχαν ανάγκη και σε άλλες περιοχές της Ουκρανίας.
Μαζί με έναν φίλο μου, επίσης γιατρό ξεκινήσαμε να ψάχνουμε που μπορούμε να καταταγούμε ως γιατροί. Το βασικό μου πρόβλημα ήταν ότι δεν είχα στρατιωτική εμπειρία και ότι είμαι ξένος υπήκοος. Ένας αλλοδαπός δεν μπορεί να γίνει αξιωματικός Ουκρανικού στρατού. Οι γιατροί εδώ θεωρούνται αυτόματα αξιωματικοί μόλις καταταγούν στον τακτικό στρατό.
Έτσι με το ελληνικό μου διαβατήριο, μου ήταν αδύνατο να με εντάξουν στο στρατό.
Τότε βρήκαμε έναν άλλο τρόπο, καταταγήκαμε εθελοντές σε ένα εθελοντικό τάγμα Ιατρών πού λέγεται «Γοσπιτολιέρς» (hospitallers). Ο στόχος του ειδικού τάγματος αυτού, είναι να παρέχει ιατρική βοήθεια και να εκκενωνει τραυματίες από την ζώνη επαφής με τον εχθρό εμείς την λέμε «ζώνη μηδέν». Τους τραυματίες τους μεταφέρουμε με λεωφορεία στα μετόπισθεν σε ασφαλή νοσοκομεία μακριά από το μέτωπο.
Εκείνη την περίοδο υπήρχε μεγάλη ανάγκη από γιατρούς που έσωζαν τους τραυματίες από τα πεδία των μαχών και θα τα συνόδευαν στα νοσοκομεία, μια διαδρομή περίπου 300 χιλιομέτρων. Εντάχθηκα σε αυτή την οργάνωση ως χειρουργός και μου ανατέθηκαν καθήκοντα σε νοσοκομείο. Έτσι βρέθηκα ανατολικά, στο Ντονμπας.
Υπάρχουν και άλλοι Έλληνες εθελοντές στο στρατό που βρίσκονται στο Ντονμπας;
Μαζί μου είχα ένα Βρετανό και μια γιατρό από την Αυστρία που δύστυχος σκοτώθηκε στο Ντονμπας. Έχω ακούσει ότι υπήρχαν άλλοι τρεις Έλληνες εκεί αλλά δεν έτυχε να τους συναντήσω ποτέ.
Εσύ τραυματίστηκες και έχασες το δεξί σου χέρι, πως έγινε αυτό;
Κατά την διάρκεια νυχτερινής αποστολής πηγαίναμε να σώσουμε τραυματίες. Το λεωφορείο συγκρούστηκε με ένα τεθωρακισμένο, έζησα από θαύμα έχασα όμως το δεξί μου χέρι. Δεν θυμάμαι τα πρώτα 15 δευτερόλεπτα. Θυμάμαι ότι πονούσα ότι ήμουν ζωντανός και ότι έπρεπε πολύ γρήγορα να απομακρυνθώ από το λεωφορείο.
Τώρα προσπαθώ να αναρρώσω από τα τραύματα μου, να βρω προσθετικό μέλος για το δεξί μου χέρι. Μόλις γίνει αυτό θα αλλάξω ειδικότητα διότι δεν θα μπορώ να χειρουργήσω με ένα χέρι. Με ένα προσθετικό μέλος θα αποκτήσω μεγαλύτερη ευελιξία και θα μπορέσω να βοηθήσω τραυματίες πολέμου από άλλο πόστο, σαν εκπαιδευτής ή στην διάσωση τραυματιών.
Πόσο δύσκολα είναι να σώζεις ζωές από την πρώτη γραμμή, μπορείς να μας περιγράψεις ένα περιστατικό που σου έχει μείνει;
Εμείς αναλαμβάνουμε τα πιο σοβαρά περιστατικά, στρατιώτες με πολύ βαριά τραύματα. Εκτός από χειρουργός πρέπει να είσαι και ψυχολόγος, τα τραύματα είναι τόσο βαριά που χρειάζεται και αυτή η ικανότητα. Εκείνη την περίοδο είμασταν οι μοναδικοί που μπορούσαμε να φέρουμε εις πέρας μια τόσο δύσκολη αποστολή. Στο λεωφορείο μας είχαμε τρεις μηχανικούς αναπνευστήρες, οπού συχνά κατά την διάρκεια της διαδρομής τρεις τραυματίες ήταν με μηχανική υποστήριξη αναπνοής. Επιπλέον, από τα συνολικά έντεκα άτομα που μπορούσαμε να μεταφέρουμε, οι τρεις ήταν βαριά τραυματισμένοι. Όλα αυτά εν μέσω πυρών και βομβαρδισμών.
Θυμάμαι ένα 16χρονο παιδί που τραυματίστηκε πολύ σοβαρά κατά την διάρκεια ενός βομβαρδισμού από τους Ρώσους. Στο λεωφορείο, κατά την διάρκεια της διαδρομής μας προς το νοσοκομείο, στα πρώτα 20 λεπτά σταμάτησε να αναπνέει. Καταφέραμε να του επαναφέρουμε την αναπνοή με μηχανική υποστήριξη. Αμέσως μετά από 25 λεπτά σταμάτησε και η καρδιά τον και πάλι καταφέραμε να τον επαναφέρουμε στην ζωή. Το παιδάκι επέζησε.
Υπολογίζω ότι από τους ανθρώπους που μεταφέραμε 157 άτομα ενδεχομένως δεν θα είχαν σωθεί χωρίς τη βοήθειά μου.
Ποσό επικίνδυνο είναι να είσαι στην πρώτη γραμμή ως γιατρός, φοβάσαι για την ζωή σου;
Για τους Ρώσους ο γιατρός είναι στόχος, οι Ρώσοι στρατιώτες θεωρούν ότι αν σκοτώσεις γιατρό είναι σαν να σκοτώνεις οκτώ στρατιώτες. Λαμβάνοντας υπόψη με τι «ανθρώπους» πολεμάμε φυσικά όλοι μας πρέπει να έχουμε μέσα προστασίας – όπλα, αλεξίσφαιρα και κράνος. Πολεμάνε με μια χώρα, η οποία δεν σέβεται της συνθήκες πολέμου, ούτε και κανέναν από τους κανόνες του.
Τι γνώμη έχεις για τον μέσο Ρώσο πολίτη;
Στην Ρωσία, αν και οι άνθρωποι ζούνε φτωχά, σε κάθε σπίτι υπάρχει τηλεόραση. Η τηλεόραση στην Ρωσία έχει μετατρέψει τους ανθρώπους σε μη – ανθρώπους. Είναι έτοιμοι να έρθουν σε ξένη χώρα και να σκοτώσουν παιδιά, μόνο και μόνο επειδή το είπε έτσι κάποιος στην τηλεόραση.