Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ελληνική επανάσταση. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ελληνική επανάσταση. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Σάββατο 25 Μαρτίου 2023

25η Μαρτίου 1821 - Ήρωες πρόγονοι

 



Eugène Delacroix, Combat de Giaour et Hassan, 1835


Η μάχη του Γκιαούρη και του Χασάν είναι ένα από τα κορυφαία πρώιμα έργα ζωγραφικής του Ευγένιου Ντελακρουά. Ο πίνακας είναι εμπνευσμένος από το ποίημα του Λόρδου Μπάϋρον, Ο Γκιαούρης. Ο Μπάϋρον, έγραψε το ποίημα το 1813 και μεταφράστηκε στα γαλλικά το 1824, έτος κατά το οποίο ο Μπάϋρον, πέθανε πολεμώντας στο Μεσολόγγι κατά των Τούρκων.

Συνέχεια εδώ

Χρόνια πολλά!

 



Και κοίταξε τα χέρια μας

τώρα σ' εσέ σκωμένα

πώς είν' από το άπιστο

το αίμα λερωμένα,

κ' ευχαριστήσου, Πλάστη μου,

και πές: «- Εύλογημένοι,

πιστοί μου ανδρειωμένοι!


Αριστοτέλης Βαλαωρίτης


RV

Σάββατο 26 Ιουνίου 2021

Μαύρη κωμωδία: καφέδες και Αϊτινοί εθελοντές




 Του Θεόδωρου Παπαδόπουλου

Οι πρόσφατοι εορτασμοί για την συμπλήρωση 200 χρόνων από την Εθνική Επανάσταση του 1821 έφεραν στο προσκήνιο διάφορα δημοσιεύματα και δηλώσεις πολιτικών προσώπων σχετικά με την προσφορά της Αϊτής, υπέρ του αγώνα της Ελληνικής Εθνεγερσίας, 45 τόνων καφέ και 100 εθελοντών.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το κυρίαρχο αφήγημα, ο πρόεδρος της Αϊτής, Ζαν Πιερ Μπουαγιέ, συγκινημένος από τον αγώνα των Ελλήνων και μη δυνάμενος να συμβάλει σε αυτόν ουσιαστικά, λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης της χώρας του, έστειλε στην Ελλάδα συμβολικά 45 τόνους καφέ προς πώληση, προκειμένου να αγορασθούν όπλα και πολεμοφόδια, καθώς και 100 Αϊτινούς εθελοντές, οι οποίοι όμως πέθαναν όλοι κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, όταν το πλοίο τους δέχθηκε την επίθεση πειρατών. Μια δεύτερη εκδοχή θέλει τους Αϊτινούς εθελοντές να πεθαίνουν από κακουχίες ή σκορβούτο πριν φθάσουν στην Ελλάδα, ενώ σύμφωνα με μια τρίτη εκδοχή, το πλοίο των Αϊτινών δέχθηκε την επίθεση γαλλικών πολεμικών πλοίων στη Μεσόγειο, με αποτέλεσμα αυτό να βυθιστεί και οι εθελοντές να πνιγούν.

Όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς, υπάρχουν πολλές εκδοχές αυτής της ιστορίας που κυκλοφορεί εδώ και χρόνια σε διάφορα άρθρα στο διαδίκτυο, με καμία από αυτές να μην περιέχει ωστόσο σαφείς λεπτομέρειες ως προς τον χρόνο και τον τόπο των γεγονότων, αναφορές σε γνήσιες ιστορικές πηγές ή παραπομπές σε σχετική βιβλιογραφία.

Για τον λόγο αυτό, ανατρέξαμε στην διαθέσιμη βιβλιογραφία και, κατόπιν έρευνας, σας παραθέτουμε τα πραγματικά γεγονότα.

Ως γνωστόν, ήδη από τις απαρχές της Επανάστασης, στον ελλαδικό χώρο είχαν συσταθεί επιτροπές με σκοπό την εξυπηρέτηση των αναγκών του αγώνα και την αντιμετώπιση των διαφόρων ζητημάτων που συνεχώς ανέκυπταν. Οι επιτροπές αυτές, μεταξύ άλλων, συνέτασσαν “προειδοποιήσεις,” προκηρύξεις μέσω των οποίων ανήγγελλαν την έναρξη του αγώνα για την απελευθέρωση της Ελλάδος και ζητούσαν την βοήθεια των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων. Παρόμοιες επιτροπές (“κομιτάτα”) είχαν ιδρυθεί και σε χώρες της Ευρώπης, με σκοπό την διαμόρφωση της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης υπέρ των επαναστατημένων Ελλήνων, την συγκέντρωση εθελοντών, την περίθαλψη των προσφύγων και του άμαχου ελληνικού πληθυσμού, και την ενίσχυση των επαναστατών με τρόφιμα, φάρμακα, πολεμοφόδια, χρήματα κ.α.

Μια από τις πρώτες επιτροπές στο εξωτερικό ιδρύεται τον Μάρτιο του 1821 στην Γαλλία, στους κόλπους της Société de la Morale Chrétienne (Εταιρία της Χριστιανικής Ηθικής) από επιφανείς Γάλλους φιλέλληνες και αξιόλογους Έλληνες των Παρισίων, όπως τους Α. Κοραή, Α. Βογορίδη, Δ. Φωτήλα, Μ. Σχινά κ.α., με κύριο μέλημά την συλλογή χρηματικών εισφορών για την ενίσχυση των Ελλήνων προσφύγων.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, τον Αύγουστο του ίδιου έτους, και με την μεσολάβηση του Γάλλου φιλέλληνα και τέως επισκόπου Βλαισών, Ανρι Γκρεγκουάρ, η Επιτροπή των Παρισίων στέλνει επιστολή στον πρόεδρο της Αϊτής Ζαν Πιερ Μπουαγιέ, δια της οποίας τον καλεί να ενισχύσει τον αγώνα των Ελλήνων κατά των Τούρκων με όπλα και χρήματα. Η επιστολή έκλεινε ως εξής:

“Γενναίοι Αϊτινοί, έχετε υποφέρει τους πόνους της δουλείας που προ ολίγου σας βάραινε. Τέκνα της Αφρικής, της οποίας οι ακτές πρόσκεινται σε εκείνες της Ελλάδος, ελάτε να μας βοηθήσετε· 30.000 τυφέκια και χρήματα μας είναι απαραίτητα. Κι αν σε αυτό το δώρο ή δάνειο προσετίθετο η άφιξη ενός των ταγμάτων σας, ορμώμενου από την καρδιά της Αμερικής, τούτο θα έφερνε τον τρόμο στην ψυχή των λιπόψυχων βασανιστών μας. Το νησί της Ύδρας είναι το λιμάνι στο οποίο μπορείτε να στείλετε την βοήθειά σας.

Η Ελλάς θα σας ήταν υπόχρεη για αυτές τις θυσίες. Μια τρυφερή φιλία θα παγιωνόταν ανάμεσα στους απογόνους σας και στους δικούς μας ως τα βάθη των αιώνων. Θα τους κληροδοτήσουμε την ευγνωμοσύνη μας. Η ιστορία θα επαναλαμβάνει στις μελλοντικές γενιές ότι η σημαία της Αϊτής, κυματίζουσα στην Μεσόγειο, ήρθε να ενωθεί με εκείνη της αναστημένης Ελλάδος. Θα ήταν μια εποχή δόξας για τα δύο έθνη, και ένας από τους ωραιότερους θριάμβους της δικαιοσύνης και της ανθρωπιάς.”

Πώς αντέδρασε όμως ο πρόεδρος της Αϊτής στην επιστολή αυτή των Ελλήνων;

Σύμφωνα με τον Τομά Μαντιέ και τον Μπομπράν Αρντουάν, τους δυο κορυφαίους Αϊτινούς ιστορικούς του 19ου αιώνα, ο Μπουαγιέ δεν έκανε απολύτως τίποτα για να βοηθήσει τους Έλληνες πέραν από το να τους στείλει μια όμορφη ευχετήριο επιστολή, που ωστόσο τους αρνούταν την βοήθεια!

Thomas Madiou (1815-1884)

Τομά Μαντιέ (1843):

“Η απάντηση [του Μπουαγιέ], που πρόκειται να αναπαράγουμε, δεν αντανακλά τα συγκινητικά και ηρωικά συναισθήματα που υπαγόρευσαν αυτό το ευγενές γράμμα [των Ελλήνων]. Σε αυτήν, ο ψυχρός λογισμός μιας φειδωλής οικονομίας υποβοηθείται από την ρητορεία για να προξενήσει ενθουσιασμό. Είναι αλήθεια ότι δεν μπορούσαμε να πραγματοποιήσουμε μεγάλες θυσίες για την Ελλάδα, όμως είχαμε την δυνατότητα να της στείλουμε κάποια χρήματα, τα οποία δεν στείλαμε. Το ποσό των 40.000 πιάστρων, που θα μπορούσαμε να είχαμε διαθέσει, θα είχε αφιερωθεί στην απόκτηση 8.000 καλών τυφεκίων, τα οποία, αυτοί οι ήρωες, που πέθαιναν δίχως όπλα στα πεδία των μαχών, θα είχαν δεχθεί μέσω πλοίου ευλογώντας μας. Τα λόγια που θα μας απηύθυναν μπροστά στον θάνατο: “Θα κληροδοτήσουμε στους απογόνους μας την ευγνωμοσύνη μας,” δεν είχαν αγγίξει την καρδιά μας. Αν ο Πεσιόν είχε ζήσει, δεν θα μας είχαν απευθύνει μια μάταιη έκκληση. Όσο περισσότερο τα πράγματα εξελίσσονται, τόσο περισσότερο βλέπουμε πόσο σπάνιες είναι οι ανώτερες αρετές της καρδιάς, που μόνο αυτές παράγουν την ομορφιά και το μεγαλείο. Όσο για την αποστολή σε αυτούς στρατευμάτων υπό την σημαία μας, πολιτικοί λόγοι αντετίθεντο σε αυτό. Εάν η Ευρώπη εκείνη την εποχή λάμβανε υπ’ όψιν το διεθνές δίκαιο για να μην επεμβαίνει άμεσα στις υποθέσεις της Ελλάδος, εμείς είχαμε ακόμη σοβαρότερο λόγο για να διατηρήσουμε την ουδετερότητά μας, ακόμη περισσότερο την στιγμή που η σημαία μας δεν είχε ακόμη αναγνωρισθεί από τις ξένες δυνάμεις.

Όμως, έχει ειπωθεί και γραφθεί ότι, εάν είχαμε στείλει ένα από τα τάγματά μας στην Ελλάδα, το χρώμα των στρατιωτών μας θα ήταν λόγος για να τύχουν κακής υποδοχής. Η Επιτροπή των Παρισίων απευθυνόμενη στην Αϊτή γνώριζε καλά ότι δεν ήταν λευκοί. Και στις χώρες της Ανατολής, δεν είναι οι άνθρωποι συνηθισμένοι στην θέα μαύρων στρατιωτών; Υπήρξαν πολλοί από αυτούς στις μουσουλμανικές στρατιές το 1821, όπου αμιγώς μαύρα συντάγματα είχαν στρατολογηθεί στο Νταρφούρ, και αμιγώς μαύρα σώματα είχαν στρατολογηθεί στους βερβερικούς πληθυσμούς. Εάν ήταν δυνατό για εμάς να στείλουμε μια από τις ημιταξιαρχίες μας στην Ελλάδα, δεν θα ήταν το χρώμα των στρατιωτών μας που θα τους είχε καταστήσει αντικείμενο αποτροπιασμού. Στην Νάπολη, υπό τον Μυρά, το Βασιλικό Αφρικανικό Σύνταγμα δεν είχε αποκτήσει αδερφική σχέση με τον λαό;

Ιδού η απάντηση που δόθηκε στο γράμμα των Ελλήνων:

‘Προς τους Πολίτες της Ελλάδος Α. Κοραή, Κ. Πολυχρονιάδη, Α. Βογορίδη και Κ. Κλωνάρη,

‘Πριν λάβουμε την επιστολή σας από το Παρίσι, με ημερομηνία την 20η Αυγούστου του παρελθόντος έτους, έφθασε σε εμάς η είδηση ότι η Ελλάς, επανορθώσασα επιτέλους την πίστη της που παρέμενε καταπεπτωκυία, είχε αδράξει ξανά την λόγχη της για να διεκδικήσει την ελευθερία της και την θέση που κατείχε ανάμεσα στα έθνη.

‘Ένας σκοπός τόσο δίκαιος δεν θα μπορούσε να ήταν αδιάφορος στους Αϊτινούς, οι οποίοι, όπως οι Έλληνες, είχαν επί μακρόν στενάξει κάτω από έναν ζυγό επονείδιστο, και οι οποίοι, όπως εσείς, ηγέρθησαν από τον ύπνο της δουλείας. Έπειτα από 30 έτη αιματηρού πολέμου, είμαστε σήμερα απελεύθεροι, ανεξάρτητοι, συμφιλιωμένοι· νικήσαμε τους δυνάστες μας με την δύναμη των όπλων· και με την φιλελευθερία των θεσμών μας φέραμε στην πατρίδα μας την γλυκιά ειρήνη. Αρχίζουμε να απολαμβάνουμε τους καρπούς των κόπων μας. Όντας ευτυχέστεροι από εμάς, τέκνα της Ελλάδας, έχετε δέκα αιώνες δόξας που αναπτερώνουν το θάρρος σας· τα όρη μας, οι πεδιάδες μας δεν ανακαλούν στην μνήμη μας τίποτε περισσότερο από την μανία των τυράννων μας και τις ταλαιπωρίες των πατέρων μας. Οι Θερμοπύλες, ο Μαραθώνας, η Σαλαμίνα, οι Πλαταιές ακόμη σας υπενθυμίζουν τα ηρωικά κατορθώματα των προγόνων σας. Μάταια οι βάρβαροι επικυρίαρχοί σας πάσχισαν να σας στερήσουν μέχρι και την επιρροή των μνημείων, υποκαθιστώντας τα διάσημα αυτά ονόματα με ονόματα βαρβαρικά· μάταια κολάκευσαν τους εαυτούς τους καταστρέφοντας τα αθάνατα αυτά μνημεία: οι πρώτες σας νίκες τούς δείχνουν επαρκώς πως δεν είστε υιοί εκφυλισμένοι.

‘Ωστόσο, στην χαρμονή που μας εμπνέει η ευγενής αποφασιστικότητα που σας διέπει προστίθεται ένα οδυνηρό συναίσθημα, καθώς βλέπουμε τους λαούς που σας οφείλουν τόσο τον πολιτισμό τους όσο και την ευημερία τους να παραμένουν αδρανείς θεατές του αγώνα σας και να προδίδουν δια της απραξίας τους τον σκοπό της δικαιοσύνης και της θρησκείας.

‘Πώς! Η Αθήνα, η Λακεδαίμονα να αγωνίζονται με τις αλυσίδες τους ενάντια στις πολυάριθμες στρατιές του δεσποτισμού, να ικετεύουν για βοήθεια, και η πολεμική Ευρώπη, η εύπορη Ευρώπη να τους αρνείται ένα στήριγμα! Το λάβαρο του Σταυρού έχει ποδοπατηθεί από τον μουσουλμάνο, και η χριστιανική Ευρώπη διστάζει να εκδικηθεί τον Θεό της… Αχ! Αν η κραυγή της Ελλάδος πραγματικά ήχησε γι’ αυτή, η Αϊτή συγκινήθηκε από αυτό βαθύτατα. Ναι, πολίτες, φλεγόμαστε από την θέληση να υπερασπιστούμε τους συμπατριώτες σας· μακάρι να μπορούσαμε να δώσουμε πρώτοι το όμορφο αυτό παράδειγμα στον υπόλοιπο κόσμο· όμως δεν μας επιτρέπεται να δικαιώσουμε τις προσδοκίες σας και τον πόθο που μας φλέγει! Με την απεραντοσύνη της θάλασσας να μας χωρίζει από την Ελλάδα, στερούμενοι των πόρων που κάνουν τα έθνη που συνορεύουν με αυτήν υπερήφανα, περιβαλλόμενοι από την γαλήνη μας και μην διαθέτοντας άλλα όπλα πέραν αυτών που κυριεύσαμε στα πεδία των μαχών, περιοριζόμαστε στο να συντάξουμε ευχές· τουλάχιστον, μην ακούγοντας παρά την φωνή της Τιμής, εκφράζουμε ενώπιον του σύμπαντος ολόκληρου τις ευχές εκείνες που η πολιτική πνίγει μέσα στην καρδιά των ευρωπαϊκών εθνών και ζητάμε από τους ουρανούς τον θρίαμβο του καταπιεσμένου επί του καταπιεστή, της ελευθερίας επί της τυραννίας, της θρησκείας επί του φανατισμού.

‘Και εσείς, γενναίοι Έλληνες, θυμηθείτε την δύναμη των προγόνων σας όταν στρατιές πιο πολυάριθμες από αυτές που απειλούν εσάς έφεραν στα σπίτια τους τόσο τον σίδηρο όσο και τον πυρσό· θυμηθείτε ότι 300 Σπαρτιάτες έσωσαν την πατρίδα τους· μην φοβάστε λοιπόν καθόλου την ισχύ των αριθμών, θα υποχωρήσει μια μέρα μπροστά στην αξία σας. Καταπλήξτε την Ευρώπη, αποσπάστε τον θαυμασμό της με την ακλόνητη επιμονή σας στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων σας. Τότε, σύντομα θα την δείτε πιστή στις αρχές της να σας προσφέρει η ίδια την βοήθεια που σας αρνείται σήμερα, και τότε θα έχετε θριαμβεύσει. Μαθαίνοντάς το, η Αϊτή θα αγαλλιάσει με το ευτυχές σας πεπρωμένο· θα έχει την τιμή να ενώσει με μια συνθήκη φιλίας τα παιδιά της με τους υιούς της Ελλάδος.’”

(Ιστορία της Αϊτής, VI, σελ. 219-225)

Είναι λοιπόν σαφές από το κείμενο του Μαντιέ, το οποίο γράφθηκε 20 περίπου χρόνια μετά τα γεγονότα, ότι ο πρόεδρος Μπουαγιέ όχι μόνο δεν βοήθησε τους Έλληνες στέλνοντάς τους όπλα ή εθελοντές, αλλά και ότι η άρνησή του να βοηθήσει είχε ήδη συζητηθεί στο εσωτερικό της Αϊτής, με ορισμένους να υποστηρίζουν ότι καλώς έπραξε με το να μην στείλει στρατιώτες στην Ελλάδα, διότι θα τύγχαναν “κακής υποδοχής”. Ο Μαντιέ, ο οποίος είχε στενές οικογενειακές και προσωπικές σχέσεις με την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της Αϊτής (ήταν στενός φίλος τόσο με τον ίδιο τον πρόεδρο Μπουαγιέ όσο και με τον επικεφαλής του στρατού του, Ζοζέφ Μπαλταζάρ Ανζινάκ), είχε πρόσβαση σε πρωτογενείς πηγές και μάρτυρες, ώστε αν τελικώς κάτι τέτοιο είχε λάβει χώρα, είναι βέβαιο ότι θα το γνώριζε.

Alexis Beaubrun Ardouin (1796-1865)

Μπομπράν Αρντουάν (1860):

“Είναι σίγουρο ότι ο Μπουαγιέ δεν ήταν αναίσθητος ως προς τα δεινά που υπέφεραν οι Έλληνες, ούτε ήταν αδιάφορος ως προς την επιτυχία που όλες οι γενναιόδωρες καρδιές τούς εύχονταν στον αγώνα τους ενάντια στους καταπιεστές τους τον ίδιο εκείνο χρόνο, και περισσότεροι του ενός Αϊτινοί αισθάνονταν την ίδια συμπάθεια. Όμως, ο πρόεδρος της Αϊτής είχε καθήκοντα προς την χώρα του να εκπληρώσει πρώτα, πριν σκεφθεί να βοηθήσει έναν εξεγερμένο λαό που βρισκόταν πάνω από 2.500 λεύγες μακριά: η λογική του Κράτους έπρεπε να υπερισχύσει του ενθουσιασμού. Λιγότερο από έναν χρόνο μετά την προσάρτηση του Βορρά, σε μια χρονική στιγμή που όλα πήγαιναν προς εκείνη της Ανατολής, θα έστελνε αϊτινά στρατεύματα στην Ελλάδα για να πολεμήσουν κατά των Τούρκων; Και που θα είχε βρει τον στόλο που θα χρειαζόταν για να τα μεταγάγει εκεί; Και ποιο θα ήταν το κόστος μιας τέτοιας επιχείρησης, εάν η εκτέλεσή της είχε καταστεί δυνατή; Ο Πρόεδρος θα είχε εξαντλήσει τα οπλοστάσια της χώρας για να στείλει στους Έλληνες τα 30.000 τουφέκια που αιτήθηκαν εκείνοι που ζούσαν στο Παρίσι —το δημόσιο θησαυροφυλάκιο και τα χρήματα που είχαν συγκεντρωθεί στον Βορρά μετά τον θάνατο του Κριστόφ;”

(Μελέτες στην Ιστορία της Αϊτής, IX, σελ. 74-75)

Και πάλι, δεν τίθεται καν θέμα περί του εάν στάλθηκε βοήθεια στους Έλληνες, αλλά περί του εάν κάτι τέτοιο ήταν πολιτικά και πρακτικά εφικτό για τον Μπουαγιέ εκείνη την περίοδο. Για τον Αρντουάν, όπως και για τον Μαντιέ, η αυτονόητη απάντηση ήταν όχι, καθώς για τον Μπουαγιέ εκείνη την περίοδο προτεραιότητα είχε η Αϊτή.

Τι ισχύει όμως για τους “45 τόνους καφέ;”

Ο καφές αυτός πράγματι εστάλη, όχι όμως στους Έλληνες!

Henri Jean-Baptiste Grégoire (1750-1831)

Όπως αναφέραμε προηγουμένως, εκείνη την περίοδο ο Γάλλος τέως επίσκοπος Βλαισών Ανρι Γκρεγκουάρ, μια από τις ηγετικές μορφές της Γαλλικής Επανάστασης (και από τις λίγες που βρίσκονταν ακόμη εν ζωή το 1821), διατηρούσε στενές σχέσεις τόσο με τους Έλληνες της Επιτροπής των Παρισίων όσο και με την κυβέρνηση της Αϊτής. Αυτός ήταν που πρότεινε στους Έλληνες να απευθυνθούν στην κυβέρνηση του Πορτ-ω-Πρανς. Ο Γκρεγκουάρ, φανατικός υποστηρικτής της κατάργησης της δουλείας και εξέχον μέλος της Société des Amis des Noirs (Εταιρία των Φίλων των Μαύρων), υπερασπιζόταν την ανεξαρτησία της Αϊτής και φιλοξενούσε Αϊτινούς επισκέπτες στο Παρίσι. Είχε στενές σχέσεις τόσο με τον πρόεδρο Πεσιόν όσο και με τον Μπουαγιέ, ο οποίος μάλιστα τον προσκάλεσε να ζήσει στην Αϊτή. Ο Γκρεγκουάρ, που ήταν τότε 70 ετών, αρνήθηκε, και τότε ο Μπουαγιέ του ζήτησε να του στείλει δύο πορτραίτα του, προκειμένου να τα αναρτήσει στους τοίχους του προεδρικού του ανακτόρου και της Αϊτινής Γερουσίας στο Πορτ-ωΠρανς. Ο Γκρεγκουάρ δέχθηκε διστακτικά, καθώς απεχθανόταν την προσωπολατρία, και, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης, ο Μπουαγιέ του έστειλε 25.000 λίβρες (και όχι 45 τόνους) καφέ.

Όπως γράφει ο Μαντιέ:

“Ο Γκρεγκουάρ ζήτησε να του στείλουν από την Χάβρη δύο λίβρες καφέ από τις 25.000. Συγκέντρωσε αρκετούς από τους φίλους του και ευχαριστήθηκε πολύ με το να τους προσφέρει μια γεύση αϊτινού καφέ. Ο υπόλοιπος θα παρέμενε στον ίδιο· τον χρησιμοποίησε για να καλύψει τα έξοδα [της έκδοσης] αρκετών βιβλίων περί ηθικής, τα οποία έστειλε αφιλοκερδώς στην Αϊτή, και για να βοηθήσει τους Έλληνες ενάντια στην Οθωμανική Πύλη.”

(Ιστορία της Αϊτής, VI, σελ. 219-225)

Ωστόσο, ο Μαντιέ δεν υπεισέρχεται σε λεπτομέρειες σχετικά με το τι απέγιναν τελικά τα χρήματα από την πώληση του καφέ.

Το 2004, ο ιστορικός Ζαν Φρανσουά Μπριέρ δίνει μια ελαφρώς διαφορετική εκδοχή της ιστορίας, δίχως να αναφέρει τίποτα περί αποστολής χρημάτων στην Ελλάδα από τον Γκρεγκουάρ:

“[Η αποστολή του καφέ] έφερε τον τέως επίσκοπο Βλαισών σε δύσκολη θέση, καθώς οι αντίπαλοί του τον κατηγόρησαν ότι λάμβανε χορηγίες από την κυβέρνηση της Αϊτής. Χωρίς να πίνει καφέ ο ίδιος, πούλησε ένα μέρος του φορτίου για να βοηθήσει τους Μαρτινικανούς Μπισέτ, Βολνί και Φαμπιάν, οι οποίοι είχαν κατηγορηθεί το 1823 ότι είχαν εκδώσει ένα φυλλάδιο που ζητούσε πολιτικά δικαιώματα για τους μαύρους, και δώρισε τον υπόλοιπο στους φίλους του.”

(Αββάς Γρηγόριος και Αϊτινή Επανάσταση [2004], σελ. 40)

Ο δε Έλληνας ιστορικός Μιχαήλ Λάσκαρης, στην διατριβή του με τίτλο L’Abbé Grégoire et la Grèce (Ο Αββάς Γρηγόριος και η Ελλάς, 1932), στην οποία αναλύει διεξοδικά την φιλελληνική στάση και δράση του επισκόπου Γκρεγκουάρ, επιβεβαιώνει την σχέση του τελευταίου με την κυβέρνηση της Αϊτής και τους Έλληνες της Επιτροπής των Παρισίων, όμως δεν αναφέρει πουθενά ότι ο Γκρεγκουάρ έστειλε χρήματα στους επαναστατημένους Έλληνες.

Συνεπώς, εν αντιθέσει προς όσα λέγονται ή γράφονται το τελευταίο διάστημα, η Αϊτή δεν έστειλε ΠΟΤΕ εθελοντές ή χρήματα στην Ελλάδα κατά την Επανάσταση του 1821, ενώ 25.000 λίβρες (και όχι “45 τόνοι”) καφέ πράγματι εστάλησαν από τον πρόεδρο Μπουαγιέ, όχι όμως στους Έλληνες, αλλά στον Γάλλο επίσκοπο Ανρι Γκρεγκουάρ.


Πηγές:
-Christopoulos, Georgios A. & Bastias, Ioannis K., eds. (1975) History of the Greek Nation, Volume XII: The Greek Revolution (1821 – 1832), Ekdotiki Athinon, σελ. 322
-Adélaïde-Merlande, Jacques. “Madiou, historien d’Haïti.” Bulletin de la Société d’Histoire de la Guadeloupe, no. 106 (1995), σελ. 12–22
-Ardouin, Beaubrun. Études sur l’histoire d’Haïti. Tome Neuvième. Paris: Dezobry et E. Magdeleine, Lib.-Editeurs, 1860, σελ. 74-75
-Brière, Jean-François. “Abbé Grégoire and Haitian Independence” Research in African Literatures 35, no. 2 (2004), σελ. 34–43
-Laskaris, M. “L’Abbé Grégoire et la Grèce.” La Révolution française, no. 85 (1932): 220–31.
-Madiou, Thomas. Histoire d’Haïti: Tome VI de 1819 à 1826. Port-au-Prince, Haïti: Editions Henri Deschamps, 1843, σελ. 219-225
-Wesley, Charles H. The Struggle for the Recognition of Haiti and Liberia as Independent Republics, The Journal of Negro History, Vol. 2, No. 4 (Oct., 1917), σελ. 369-383

Παρασκευή 23 Απριλίου 2021

ΝΕΑ ΕΚΔΟΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΘΟΥΛΗ: ΝΙΚΗΡΑΤΟΣ




Συγγραφέας: Ευανθία Καΐρη

Εκδόσεις: Θούλη

Επιμέλεια, πρόλογος: Μανώλης Στρατάκης

Σελίδες: 72

ISBN: 978-618-5317-13-3


Νικήρατος: Ένα θεατρικό έργο για την Έξοδο του Μεσολογγίου

Το τρίπρακτο δράμα «Νικήρατος» αναφέρεται σε ένα από τα πιο δραματικά επεισόδια της Επανάστασης του 1821, στην Έξοδο και το Ολοκαύτωμα του Μεσολογγίου. Κατέχει πολλές πρωτιές: είναι το πρώτο θεατρικό έργο που εκδόθηκε στη νεότερη Ελλάδα, και το πρώτο θεατρικό έργο που αναφέρεται στον Αγώνα των Ελλήνων για την Ανεξαρτησία. Είναι, επίσης, το πρώτο που ανέβηκε σε σκηνή από την Επανάσταση και μετά, και το πρώτο θεατρικό έργο Ελληνίδας, από την αρχαία ακόμη εποχή, που παρουσιάστηκε στο κοινό. Η συγγραφέας του, αδελφή του λόγιου και αγωνιστή Θεόφιλου Καΐρη, θεωρείται η πρώτη Ελληνίδα διανοούμενη του νεότερου κράτους. Πρόκειται, λοιπόν, για ένα πολύ σημαντικό έργο. 

    Γράφτηκε το 1826, και ήταν ήδη ολοκληρωμένο και κυκλοφόρησε τον Ιούλιο, μόλις τρεις μήνες μετά την Έξοδο. Αυτή η άμεση χρονική σύνδεση με το ιστορικό γεγονός το καθιστά συγκλονιστικά δραματικό, ενώ συγχρόνως αποτελεί γνήσια και πολύτιμη πηγή ιστορικών πληροφοριών και της επικρατούσης τότε ατμόσφαιρας: το πάθος για την ελευθερία, το μίσος για τους Τούρκους, ο ηρωισμός, η αυτοθυσία των γυναικών (ομάδα των οποίων μαζί με τα παιδιά τους εμφανίζεται στο έργο ως αρχαίος χορός), η στάση των Ευρωπαίων, οι προτάσεις του Γάλλου απεσταλμένου του Ιμπραήμ για συνθηκολόγηση - «αισχρά συνθήκη», αλλά και οι ανδρείοι φιλέλληνες· τα τραγικά διλήμματα, η ελπίδα ότι οι πολιορκημένοι θα ξεφύγουν από την πείνα που τους μαστίζει, γιατί ελληνικά πλοία έσπασαν τον κλοιό, η ματαίωση, η έξοδος ως η μοναδική διέξοδος, η επίκριση αυτών που διστάζουν να προσφέρουν τη ζωή τους για την πατρίδα («εθνοκατάρατοι» «Τούρκοι»), η προδοσία, η μανιασμένη μάχη από τους ημιθανείς στρατιώτες που αντιστέκονται, και λίγο πριν το τέλος και την κορύφωση του δράματος μια συγκλονιστική προφητεία.




RV

Κυριακή 11 Απριλίου 2021

Η ηρωική έξοδος του Μεσολογγίου

 

François-Émile de Lansac, Épisode du siège de Missolonghi (1827)


Ήταν Σάββατο 10 Απριλίου 1826 προς Κυριακή 11. Το Μεσολόγγι από τον Μάρτιο, που είχε γίνει αδύνατος ο εφοδιασμός της πόλης με τρόφιμα, το θέριζε η πείνα και οι αρρώστιες. Την πόλη πολιορκούσε ο Ιμπραήμ. Οι γενναίοι υπερασπιστές της κρατούσαν ακόμη ψηλά τις σημαίες τής Επανάστασης και απέρριπταν τις ατιμωτικές προτάσεις συνθηκολόγησης. Η πόλη δεν παραδιδόταν. Η φρουρά του Μεσολογγίου κρατούσε. Όμως η ασιτία έφερνε τον θάνατο. Για τη νύχτα αυτή είχε αποφασιστεί ηρωική έξοδος των κατοίκων, αμάχων και μαχητών, με σχέδιο για τη διάσπαση των εχθρικών γραμμών. Όσοι δεν μπορούσαν και κάποιοι που δεν ήθελαν να εγκαταλείψουν την πόλη συγκεντρώθηκαν σε μια πυριτιδαποθήκη με αρχηγό τον Χρήστο Καψάλη, αποφασισμένοι να μην παραδοθούν. Το σχέδιο της Εξόδου προδόθηκε από έναν ξένο, η ταυτότητα και εθνικότητα του οποίου παραμένει άγνωστη... Καθώς οι κάτοικοι, άοπλοι και ένοπλοι, επιχειρούσαν την έξοδο, τα εχθρικά στρατεύματα, που είχαν προειδοποιηθεί, επιτέθηκαν με αγριότητα και βαρβαρότητα. Ακολούθησε σφαγή. Όταν το πρωί της Κυριακής οι Τούρκοι μπήκαν στην πόλη και έσφαζαν και αιχμαλώτιζαν, πολλές μητέρες εξεδήλωναν την ύψιστη αγάπη για τα παιδιά τους,  σκοτώνοντάς τα οι ίδιες, ρίχνοντάς τα στα πηγάδια της πόλης για να τα γλυτώσουν από τους εχθρούς. Ο Χρήστος Καψάλης ανατίναξε την πυριτιδαποθήκη παίρνοντας στον θάνατο και Τούρκους. 

Ανάμεσα στους φιλέλληνες που πολεμούσαν στο πλευρό των Ελλήνων ήταν ο Ελβετός Ιωάννης Μάγερ, ο οποίος σκοτώθηκε επίσης κατά την έξοδο μαζί με την Ελληνίδα γυναίκα του και τα δυο παιδιά τους. Σε μια επιστολή* του στον συνταγματάρχη Στάνχοπ φαίνεται η κατάσταση των πολιορκημένων τις ημέρες εκείνες αλλά και το θάρρος τους.

Συνέχεια εδώ


RV


Σάββατο 27 Μαρτίου 2021

Ελληνική Επανάσταση: η Επανάσταση για τη δημιουργία Έθνους-Κράτους

 


Peter von Hess (1792-1871) Έλληνες μάχονται ανάμεσα σε αρχαία ερείπια, 1829 

Ένα ενδιαφέρον άρθρο υπό τον τίτλο: ''Tο νόημα της Ελληνικής Επανάστασης'' το οποίο διαβάσαμε στο ηλεκτρονικό site της Καθημερινής  και θέλουμε να το μοιραστούμε μαζί σας.


Το ’21 αποτελεί το πρώτο επιτυχημένο εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα στον Παλαιό Κόσμο της Ευρώπης κατά τον 19ο αιώνα. Προηγούνται οι αντιαποικιακές επαναστάσεις των ΗΠΑ και (εν μέρει) της Νότιας Αμερικής. Αλλά στην Ευρώπη το μόνο παρόμοιο είναι η Γαλλική Επανάσταση, που οδήγησε όχι στην αποκατάσταση της γαλλικής δημοκρατίας, αλλά στη βραχύβια αυτοκρατορία του Ναπολέοντα και στην παλινόρθωση των μοναρχικών καθεστώτων από το 1815. Aλλες απόπειρες γίνονται σχεδόν ταυτόχρονα με την εθνεγερσία των Ελλήνων – στην Ισπανία και στην Ιταλία. Αλλά εις μάτην.

Οι Eλληνες, ωστόσο, χάρη στις εκκλήσεις που κάνει η ηγεσία τους για την υποστήριξη των λαών και των κυβερνήσεων της Ευρώπης, αλλάζουν την ιστορική πορεία όλης της ηπείρου – εφόσον αναγνωρίζεται για πρώτη φορά η πλήρης ανεξαρτησία του ελληνικού κράτους με πρωτόκολλο του Φεβρουαρίου του 1830. Από τότε, οι παρόμοιες αναγνωρίσεις καινούργιων εθνών-κρατών διαδέχονται η μία την άλλη: του Βελγίου το 1831, της Ιταλίας και της Γερμανίας το 1871, των υπόλοιπων βαλκανικών κρατών από το 1878 ώς το 1913, της Τουρκίας το 1923, και από τότε πάει λέγοντας. Oπως έχω υποστηρίξει αλλού, οι Eλληνες είναι οι πρωτοπόροι: η ελληνική ανεξαρτησία σημαδεύει την κρίσιμη καμπή από την παλιά Ευρώπη των πολυεθνικών αυτοκρατοριών προς την καινούργια (και σημερινή), που βασίζεται στην αυτοδιάθεση αυτόνομων εθνών-κρατών (ακόμα και μέσα στο πλαίσιο της Ε.Ε.). Δεν ξέρω για ποιο λόγο, αλλά το γεγονός αυτό δεν τονίζεται όπως έπρεπε, ούτε στη διεθνή ούτε, όσο ξέρω, στην ελληνική ιστοριογραφία. Aλλο νόημα του ’21 προκύπτει από τη διαχρονία του ελληνισμού. Tόσο πολύ έχουμε συνηθίσει την ιδέα της εθνικής αποκατάστασης, είτε ως «παλιγγενεσίας» είτε ως «συνέχειας» του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, ώστε να επισκιάσει το γεγονός ότι ούτε στην αρχαιότητα ούτε κατά τον Μεσαίωνα δεν υπήρχε τίποτε παρόμοιο με το ελληνικό έθνος-κράτος όπως διαμορφώνεται ως αποτέλεσμα της Επανάστασης.

Παρ’ όλες τις αξιοθαύμαστες επιτυχίες τους σε τόσους άλλους τομείς, οι αρχαίοι ποτέ δεν κατάφεραν να εφεύρουν ένα σύστημα ικανό να ρυθμίσει τις διακρατικές σχέσεις των πόλεων-κρατών τους. Η εμμονή στην «αυτονομία» της καθεμιάς είχε ως αποτέλεσμα την απορρόφησή τους πρώτα από το (ελληνικό κι αυτό, βέβαια) βασίλειο των Μακεδόνων και στη συνέχεια από τους Ρωμαίους. Αργότερα, το Βυζάντιο υπήρξε ως κράτος, και μάλιστα ως αυτοκρατορία, για πολλούς αιώνες, χωρίς να αυτοπροσδιοριστεί επισήμως ως «Ελλάδα» ή να χαρακτηρίσει τους κατοίκους του «Eλληνες», παρά το γεγονός ότι η γλώσσα και η παιδεία τους ήταν η ελληνικές. Αυτός είναι άλλος λόγος που η αποκατάσταση και η εμπέδωση του έθνους-κράτους από τη δεκαετία του 1820 είναι τόσο φοβερό κατόρθωμα – ένα κατόρθωμα, ας μην ξεχάσουμε, που ανήκει στους νεότερους, όχι στους αρχαίους.

Πηγή


RV


Πέμπτη 25 Μαρτίου 2021

200 ΧΡΟΝΙΑ

   Διακόσια χρόνια μετά την έναρξη της Μεγαλειώδους Ελληνικής Επανάστασης, οι ήρωες που τιμούμε, διάσημοι και αφανείς, δεν είναι μακρινοί ούτε ξένοι. Είναι κοντινοί, είναι συγγενείς μας, οι προπαππούδες και οι προγιαγιάδες μας. Στις τουλάχιστον εξακόσιες χιλιάδες νεκρούς των πρώτων χρόνων του Αγώνα –ένας πολύ βαρύς φόρος αίματος, ειδικά αν σκεφθεί κανείς ότι στην πρώτη απογραφή του ελληνικού κράτους ο πληθυσμός εκτιμήθηκε περίπου στο ένα εκατομμύριο– περιλαμβάνονταν μέλη της οικογένειας καθενός από εμάς. Με όλους αυτούς, που εγκατέλειψαν κάθε προσωπική επιθυμία και ελπίδα, και υποτάχθηκαν με χαρά στο μεγάλο όνειρο της ελευθερίας της πατρίδας έχουμε ίδιο όνομα, ίδιο βλέμμα, ίδιο χαμόγελο, μιλάμε την ίδια γλώσσα, έχουμε το ίδιο αίμα. 

   Η επέτειος των 200 χρόνων δεν είναι οι κρατούντες και τα φερέφωνά τους, που, όπως ήταν αναμενόμενο, αμαύρωσαν την επέτειο με τις ντροπιαστικές δηλώσεις και  αναφορές τους. Η  επέτειος των 200 χρόνων γιορτάζεται πρώτα από όλα στην ψυχή και το μυαλό μας, και είναι μια ευκαιρία για εξύψωση του εθνικού φρονήματος, μια ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε ξανά την άμεση σύνδεσή μας με τους Επαναστάτες, να ακούσουμε το «βούισμα που απόμεινε στον αέρα», να νιώσουμε τη φυλετική συνέχεια και μαζί με τη χαρά και τη συγκίνηση που φέρνει αυτή η αίσθηση, να μην αδιαφορήσουμε για τη βασανιστική υπόμνηση: Η μεγάλη Ελληνική Επανάσταση που άρχισε λίγες γενιές πιο πριν δεν έχει ολοκληρωθεί…






RV

Τετάρτη 24 Μαρτίου 2021

Ο ΛΟΡΔΟΣ ΒΥΡΩΝ ΑΠΑΝΤΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΑΦΟ ΤΟΥ ΣΤΟΥΣ "ΥΨΗΛΟΥΣ ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΕΝΟΥΣ"

 

… Λένε, πως ξένοι θα βαλθούν, λεύτερους να σας κάνουν


    Μα έχουν εμπόρους βασιλιάδες


    Που κι αυτοί σαν τους αγάδες


    Όπου τη βρουν τη λευτεριά από τον λαιμό την πιάνουν.


    Τη λευτεριά τη θεωρούν φτηνή πραμάτια.


    Την πωλούν την αγοράζουν


    Και γι’ ανθρωπισμό φωνάζουν. 


    Παραπλανούνε τους λαούς, ρίχνουν στάχτη στα μάτια.


    


    Από τη νάρκη ξυπνητοί χουφτιάστε τα σπαθιά σας


    Μες στην καρδιά η ελπίδα


    Θερμή χρυσή ηλιαχτίδα


    Δώστε τα όπλα σας ζεστά για νίκη στα παιδιά σας. 


        (Από τον «Δον Ζουάν», μετάφρ. Σίτσα Καραϊσκάκη)

Συνέχεια εδώ

Δευτέρα 22 Μαρτίου 2021

22 Μαρτίου 1821: Ιδρύεται ο Ιερός Λόχος

 

 


22 Μαρτίου 1821: Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης συγκροτεί στη Φώξανη της Μολδοβλαχίας τον Ιερό Λόχο από εθελοντές σπουδαστές. Στο παρελθόν, όλες οι αντι-σουλτανικές επαναστάσεις των λαών της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ακολουθούσαν το ίδιο μοτίβο τακτικής. Ελαφρές ομάδες ενόπλων συγκεντρώνονταν και ξεκινούσαν αντάρτικο εκμεταλλευόμενες τα όρη, στενωπούς, ερήμους ή ό,τι άλλο προσέφερε το έδαφος της περιοχής, χτυπούσαν και διέφευγαν. Αξιωματικός του τσαρικού στρατού, ο Υψηλάντης προέκρινε τη δημιουργία ενός επιλέκτου σώματος που θα πολεμούσε με τον «ευρωπαϊκό» τρόπο και του οποίου οι βετεράνοι θα αποτελούσαν την «ψυχή» του επαναστατικού σώματος, το φυτώριο από όπου θα προέρχονταν οι αξιωματικοί του στρατού του. Οι νέοι σπουδαστές συγκέντρωναν τα προσόντα για αυτό το όραμα και η μονάδα έλαβε το όνομα του Ιερού Λόχου.



Αυθεντικό χιτώνιο Ιερολοχίτη. Ανήκε στον Φιλικό και επαναστάτη Κωνσταντίνο Ξενοκράτη, που μαζί με τον αδερφό του Πασχάλη εντάχθηκαν στον Ιερό Λόχο και πολέμησαν στο Δραγατσάνι και κατόπιν στην επανάσταση στην Ελλάδα. Ο Πασχάλης Ξενοκράτης έπεσε μαχόμενος κατά τη μάχη του Σκουλενίου ενώ ο Κωνσταντίνος επέζησε, επέστρεψε στο Βουκουρέστι και βοήθησε με ευεργεσίες την πατρίδα του (σχολείο στο Σαμάκοβο Θράκης, Ξενοκράτειο Παρθεναγωγείο Μεσολογγίου, Ξενοκράτειο Νοσοκομείο Βουκουρεστίου). Το 1899 δώρισε τη στολή του, που φορούσε κάθε χρόνο στην επέτειο της 25ης Μαρτίου, τα όπλα και τη σφραγίδα του στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Αθηνών, όπου εκτίθενται σήμερα. Είναι η μοναδική στολή του σώματος που σώζεται σήμερα (φωτογραφία: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο)


Η αρχική δύναμη που συγκροτήθηκε στη Φώξανη (σημ. Focșani) ήταν 120 άνδρες, που αφού ολοκλήρωσαν την εκπαίδευσή τους, παρέλασαν με τη μαύρη στολή (Ουσσάρου) και το μαύρο φέσι χωρίς γείσο με τη νεκροκεφαλή και τα σταυρωτά οστά μπροστά στους αρχηγούς με επικεφαλής τον διοικητή τους, Γεώργιο Καντακουζινό (ο Φιλικός Αθανάσιος Τσακάλωφ ήταν υποδιοικητής). Η εμφάνιση των Ιερολοχιτών και τα σύμβολά τους παρέπεμπαν στην θυσία και τον θάνατο για το ιδανικό της ελευθερίας και της τιμής.

Η στολή τους προήλθε από το ανεξάρτητο σύνταγμα του Φρειδερίκου-Γουλιέλμου, δούκα του Μπράουνσβαϊχ-Βόλφενμπουτελ που είχε συγκροτήσει μια μικτή δύναμη πεζικού, ελαφρού ιππικού και πυροβολικού 2,500 ανδρών για να πολεμήσει κατά του Ναπολέοντα το 1809. Η δύναμη του Φρειδερίκου απελευθέρωσε την πόλη και την περιοχή της (έστω και προσωρινά) κερδίζοντας το προσωνύμιο «Μαύρη Λεγεώνα» ή «Μαύρη Στρατιά» (Schwarze Schar ή Schwarze Legion), ηττήθηκε και διέφυγε με βρετανικά πλοία στην Ισπανία όπου καταστράφηκε κατά τις μάχες εκεί. Ο ίδιος ο «Μαύρος Φρειδερίκος» πέρασε στην Βρετανία, έλαβε το βαθμό του αντιστρατήγου και πολέμησε με τους Βρετανούς μέχρι που σκοτώθηκε το 1815 στη μάχη του Κάτρ Μπρα. 

Απεικόνιση τυφεκιοφόρου του Συντάγματος του Μπράουνσβαϊχ το 1809. Η στολή και τα διακριτικά είναι σχεδόν ίδια με του Ιερού Λόχου 12 χρόνια αργότερα. Τον 19ο αιώνα η κατασκευή στολών και υποδημάτων ήταν μια απαιτητική διαδικασία καθώς η εκβιομηχάνιση έκανε τα πρώτα της βήματα και οι στολές και ο εξοπλισμός ήταν πολύ ακριβή υπόθεση (εικόνα: Osprey Men-at-Arms)


Σύντομα, περισσότεροι εθελοντές θα συνέρρεαν και θα πύκνωναν τις τάξεις του Ιερού Λόχου ανεβάζοντας τον αριθμό του στους 400 περίπου άνδρες μέχρι την άφιξη των επαναστατών στην πόλη του Τιργκόβιστε (Târgoviște). Μαζί τους συγκροτήθηκε και απόσπασμα Ουσσάρων με χρήματα του πρίγκηπα της Μολδαβίας, Μιχαήλ Σούτζου. Ατυχώς, η νικηφόρος πορεία του Ιερού Λόχου, που θα πολεμήσει αποτελεσματικά στο Γαλάτσι, τη Σλάτινα, το Σκουλένι και το Σέκου, θα λάβει τέλος στο Δραγατσάνι, τον Ιούνιο.

Ο Ιερός Λόχος πολεμά στο Δραγατσάνι (πίνακας του Peter von Hess, Μουσείο Μπενάκη)


RV

Δευτέρα 5 Οκτωβρίου 2020

Μπάϋρον, πέθανε με την Ελλάδα στην καρδιά

 

Το βιβλίο αυτό έπρεπε να γραφεί για να ακολουθήσει η ψυχική λύτρωση. Από νεαρή φοιτήτρια είχα τρεις έρωτες δυνατούς και μεγάλους. Αυτή μου η εξομολόγηση ας μη με κατεβάσει στα μάτια σας. Αυτές οι επίμονες αγάπες, που ήτανε σύγχρονες, είχανε ως αντικείμενό τους τρεις λεβέντες του περασμένου αιώνα. Το Ναπολέοντα, τον Καραϊσκάκη της Ρούμελης και τον Μπάϋρον της Αλβιόνας. Για τον πρώτο έγραψα μια πραγματεία σ’ ένα σεμινάριο ευρωπαϊκού πανεπιστημίου. Για το δεύτερο ένα μεγάλο δίτομο έργο με πολλή τρυφερότητα και αγάπη, που τον έκανα γνωστό και στο ευρωπαϊκό κοινό σε άλλες γλώσσες. Για τον τρίτο εκδίδω τώρα σ’ ετούτο το χρόνο, που η Μνημοσύνη μας φέρνει πίσω στο ξεσήκωμα της Ελλάδας για τη λευτεριά της, το αφιέρωμα τούτο. Πολλά χρόνια στην ξενητιά μού έκανε συντροφιά στη σκέψη αυτό το λεβεντόπαιδο της Αλβιόνας, που έδωσε για την Ελλάδα τη ζωή του, αυτό το ποιητικό δαιμόνιο που είχε όλα τα πλεονεκτήματα ζυμωμένα και με όλα τα μειονεκτήματα μιας σπάνιας μεγαλοφυίας. Βρήκα σ’ ένα βιβλιοπωλείο αρχαίων σπάνιων βιβλίων δύο πολύτιμες εκδόσεις, για τη ζωή η μια, για το έργο η άλλη του Μπάϋρον. Μ’ αυτές που περιέχουν τα γνήσια ντοκουμέντα της ζωής και του πνεύματός του δέθηκα πιότερο μαζί του. 

Σίτσα Καραϊσκάκη 

Το βιβλίο ''Μπάϋρον, πέθανε με την Ελλάδα στην καρδιά'' μπορείτε να το βρείτε εδώ 



Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου 2020

ΝΕΑ ΕΚΔΟΣΗ από τη Θούλη: Σίτσα Καραϊσκάκη, ”Μπάϋρον, πέθανε με την Ελλάδα στην καρδιά”

 

 

Συγγραφέας: Σίτσα Καραϊσκάκη

Εκδόσεις: Θούλη

Σελίδες: 300

Έτος έκδοσης: 2020

ISBN: 978-618-5317-11-9

Οι εκδόσεις μας, για την επικείμενη επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, έχουν την τιμή να παρουσιάσουν στους αναγνώστες το αριστουργηματικό έργο της Σίτσας Καραϊσκάκη “Μπάϋρον, πέθανε με την Ελλάδα στην καρδιά”, το οποίο εκδόθηκε πρώτη φορά το 1971, για την τότε επέτειο των 150 χρόνων από την Επανάσταση, και βραβεύτηκε δύο χρόνια μετά, με το χρυσό μετάλλιο της Διεθνούς Ακαδημίας Lutèce, των Παρισίων.

Πρόκειται για μια διαφορετική αφήγηση της ιστορίας του Λόρδου Βύρωνα, γεμάτη ενδιαφέρον και πρωτοτυπία, χρωματισμένη από τη γλαφυρή πένα της συγγραφέως, η οποία στο πρόσωπό του τιμά τον μαχητή εκείνο μιας Μεγάλης Ιδέας, για την οποία αγωνίζεται σε μια ξένη πατρίδα.

Ο πρόλογός της παρουσιάζει συνοπτικά το πνεύμα του σπουδαίου έργου της:

“Η Ιστορία δεν είναι κάτι το στατικό, κάτι το πεθαμένο. Ζει και εξελίσσεται. Η φυσιογνωμία της μπορεί να αλλάξει με την αλλαγή των εποχών,  την αλλαγή της νοήσεως και των θεωριών. Με τον ίδιο τρόπο και η αξιολογία μιας μεγάλης μορφής,  που έδωσε τη σφραγίδα στην εποχή της. Στην ιστορία μένουν  μονάχα μερικές κολόνες αμετακίνητες, που μας δείχνουν το δρόμο, για να μη χαθούμε μέσα στο λαβύρινθο του χρόνου.

Ο χρόνος αλλάζει την έννοια των λέξεων και την αξία γεγονότων στης ιστορίας το βάδισμα. Όλο και ρωτά κάθε εποχή για την αποστολή μεγάλων μορφών υπό το πρίσμα νέων ορισμών και αντιλήψεων της ζωής. Απαιτεί μια νέα αξιολόγησι της ζωής και των πράξεων ενός μεγάλου ανδρός ή την καλύτερη τοποθέτησι ενός ιστορικού γεγονότος.

Ο Μπάϋρον ήταν ένας από τους πρώτους,  που είδε να έρχεται το μέλλον,  το οποίο ζούμε σήμερα σαν παρόν. Ήταν ένας προφήτης,  ένας Μεσσίας,  όπως τον ονόμασε ο Παλαμάς. Η ύπαρξί του είναι γεμάτη από μυστήριο και ηρωισμό,  ένα ντοκουμέντο νέων αξιών,  που έγραψε με το αίμα της καρδιάς του και το σφράγισε με τη σφραγίδα του θανάτου του. Το έγγραφο είναι αυθεντικό. Κι αυτό έχει μεγάλη σημασία  για την αξιολόγησί του.  Αυτός και οι σύγχρονοί του δεν είδανε το όνειρό του στην πραγμάτωσί του.  Όμως θρυμάτισε  τα είδωλα σιγά σιγά  και στη νυχτιά της Ευρώπης του Σπέγκλερ άρχισε να φαίνεται η ροδαυγή. Ο Μπάϋρον είχε μια πολύ παράξενη τύχη.  Άλλοι τον αγάπησαν και τον δέχτηκαν σαν άγγελο της λευτεριάς και πρώτος ο Γκαίτε. Άλλοι τον εμίσησαν με μίσος φριχτό γιατί ήθελε να ρίξει τους πεθαμένους Θεούς των και να ταράξει τη πουριτανική τους γαλήνη μέσα στην οποία ζούσαν αποχαυνωμένοι.

Μέσα σ’ αυτά τα δύο αντίθετα ρεύματα  έχει παραμορφωθεί και έχει αλλοιωθεί η εικόνα του χαρακτήρα του Μπάϋρον,  όπως κανενός άλλου μεγάλου ανδρός.

Μια φλόγα ήτανε η ψυχή του,  μια φλόγα για τη λευτεριά,  για κάθε είδος λευτεριάς. Μια φλόγα δυνατή,  που έκαψε  πρώιμα το κερί. Η φλόγα της λευτεριάς του Ελληνικού ανθρώπου  από το βλαβερό ζυγό του εαυτού του  και από τη βασανιστική καταπίεσι του κατακτητή. Κι αυτό είναι που ενδιαφέρει κυρίως εδώ εμάς τους Έλληνες.

Φλόγα τα νιάτα,  τρελλό παλληκάρι

Χαρά της ζωής ή του Χάρου κοντάρι

Η γυναίκα, το σπαθί και το κύμα

Χαμός του αν ήταν ή και χαρά του

Ορμή και θάρρος το κάθε του βήμα

Δεν τον δείλιαζεν όποιος βράχος μπροστά του.

                                            Σίτσα Καραϊσκάκη”


Το βιβλίο ”Μπάϋρον, πέθανε με την Ελλάδα στην καρδιά” μπορείτε να το βρείτε εδώ


Πέμπτη 28 Μαΐου 2020

ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΕΝΑ ΑΝΤΙΣΥΣΤΗΜΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ;




 Του Παν. Μαρίνη

Ναί, σήμερα χρειάζεται ένα αντισυστημικό κίνημα ή κόμμα ή μία Société de pensée!
Το πρώτον μέλημα ενός τοιούτου κινήματος οφείλει να είναι η συνειδησιακή και πνευματική απελευθέρωσις των ευρωπαϊκών λαών, διότι αυτοί ευρίσκονται δεμένοι πισθάγκωνα τώρα και εβδομήντα τόσα έτη στον Γόρδιο δεσμό του κυριάρχου πολιτικού αφηγήματος περί της ιστορίας του 20ου αιώνος! 

Ο Γόρδιος δεσμός οφείλει να κοπή άπαξ και διά παντός διά του ξίφους της Ιστορικής Αληθείας, διακηρυσσομένου ευθέως ότι υπαίτιοι του Μεγάλου Πολέμου και συγχρόνως η παράταξις του Κακού, ο ίδιος ο Αρχέκακος Όφις, είναι οι Ρούζβελτ-Τσώρτσιλ-Στάλιν και αυτοί που ευρίσκονται όπισθέν τους και οι ουρές τους και οι ακόλουθοί τους! Αρκετά, εφ’ όλες αυτές τις δεκαετίες εβασίλευσε το Ψεύδος και η Απάτη, τώρα απαιτούνται καθαροί λόγοι!!!

 RV

Τρίτη 24 Μαρτίου 2020

199 χρόνια...





 
   199 χρόνια  νικών, ηττών, προδοσίας, ηρωισμού, αυτοθυσίας, υποχωρήσεων, Μεγάλων Ιδανικών αλλά και εγκατάλειψης της Μεγάλης Ιδέας ή διαστρέβλωσης της έννοιάς της, δικαιωμάτων και απεμπόλησης του καθήκοντος προς την Πατρίδα και τη Φυλή, δημοκρατίας και σαπίλας, με αποκορύφωμα τις διαδοχικές εισβολές αλλοφύλων τις τελευταίες δεκαετίες…

    199 χρόνια μετά, εν τω μέσω μιας αποκαλυπτικής πανδημίας, αποκαλυπτικής του πόσο ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ είμαστε, αποκαλυπτικής της ακραίας επικινδυνότητας των πολιτισμικών διαφορών που απορρέουν από τις φυλετικές διαφορές…

    Κι όμως, φύσηξε ένας «βίαιος θρακιώτικος άνεμος» (όπως θα ’λεγε ο Έζρα Πάουντ), και λαός και ένοπλες δυνάμεις βρίσκονται στα σύνορα, μάχιμοι, ετοιμοπόλεμοι και χαρούμενοι γι’ αυτό,  και έτσι, 199 χρόνια μετά, νιώθουμε να μας παραστέκουν οι πρόγονοί μας, 199 χρόνια μετά το βλέμμα μας είναι στραμμένο Απέναντι…




RV

Σάββατο 8 Φεβρουαρίου 2020

ΜΕ ΤΗ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΤΙΚΗ ΚΟΡΔΕΛΑ ΤΟ ΚΑΤΑΠΤΥΣΤΟ ΣΠΟΤ ΓΙΑ ΤΟ 2021



Προβλήθηκαν τα προδοτικά σποτ για το 2021, με αισχρά σύμβολα και αισχρά μηνύματα, με τα οποία οι ραγιάδες, οι τουρκοεβραίοι, η ανθελληνική ελίτ προσπαθούν ΑΠΟ ΦΟΒΟ να απομακρύνουν τους Έλληνες από την ιστορία τους και από την όποια αφύπνιση μπορεί να φέρει η επέτειος των 200 χρόνων από τη μεγάλη εθνοφυλετική επανάσταση. Έτσι, το ένα σποτ αρχίζει με τη σοβιετική κορδέλα με τις μαύρες και πορτοκαλί γραμμές, που πλέον συμβολίζει την "αντιφασιστική νίκη" το 1945, γι'  αυτό και κάθε 9η Μαΐου στις σχετικές φιέστες τη φορούν. Ποια σχέση έχει αυτή η κορδέλα, αυτά τα χρώματα, με την Ελληνική Επανάσταση, ώστε να προβάλλεται και να αρχίζει, μάλιστα, το σποτ με αυτή;

 


Μπορείτε να δείτε τα βίντεο στο κανάλι της επιτροπής στο youtube (Greece 2021)  

Επίσης, στο δεύτερο σποτ η δύσμορφη κυρία και οι εμπνευστές του προσπαθούν να επιβάλουν στους Έλληνες υποσυνείδητα το μήνυμα της αποδοχής του ξένου, του αλλόφυλου, με τις διαφορετικές μνήμες και όνειρα, αυτού δηλαδή κατά του οποίου ξεσηκωθήκαμε το 1821, και αναφέρει ότι "μπορεί να έχουμε διαφορετικές μνήμες, διαφορετικές ζωές, διαφορετικά όνειρα". Όμως, οι Έλληνες δεν έχουμε διαφορετικές μνήμες ως προς το ιστορικό παρελθόν μας, ούτε διαφορετικές ζωές έχουμε, λίγο πολύ τις ίδιες έχουμε όλοι, ούτε διαφορετικά όνειρα. Διαφορετικές ζωές και διαφορετικά όνειρα έχουν αυτοί που έχουν διαφορετικές μνήμες. Αυτοί που, όταν οι πρόγονοι των περισσοτέρων από εμάς προσπαθούσαν να κρατήσουν ζωντανή τη Φυλή στα μαύρα χρόνια της Τουρκοκρατίας,  χωρίς να χάσουν το όνειρο και την ελπίδα της Ελευθερίας, οι δικοί τους οι πρόγονοι τα είχανε καλά με τους τούρκους, και από τη συνεργασία με αυτούς κάνανε και περιουσίες, τις οποίες κληροδότησαν μαζί με την αντίστοιχη νοοτροπία (του ραγιά, του συνεργάτη των τούρκων) στους απογόνους τους, οι οποίοι έχουν το θράσος σήμερα να παρουσιάζουν τις ατιμασμένες οικογένειές τους ως "τζάκια" και ελίτ, ενώ προπαγανδίζουν εκ νέου την τόσο επικερδή γι' αυτούς συνεργασία με τους τούρκους.
Διαφορετικές μνήμες έχουνε οι ξένοι, οι αλλόφυλοι, ή οι απόγονοι των προσκυνημένων, των ραγιάδων. Όλοι οι υπόλοιποι, οι Έλληνες, έχουμε κοινές μνήμες, κοινή πορεία, κοινές ζωές, κοινά όνειρα και κοινή μοίρα.


RV